دلیل سوت زدن لنت ترمز ماشین چیست؟

اگر در سرویس های دوره ای و یا در بازدید سیستم ترمز، لنت های ترمز خودرو شما تعویض گردد، انتظار دارید که سیستم ترمز تا مدت ها بدون هیچ مشکل و بدون سر و صدا کار کند و هیچ نقصی نداشته باشد ولی اتفاقی که می افتد، ممکن است بر خلاف تصور شما باشد و بعد از اینکه خودرو را تحویل گرفتید و در هنگامیکه ترمز می کنید، در کمال تعجب، صدای جیرجیر یا سوت کشیدن از لنت ها به گوش برسد، شنیدن چنین صدائی به چه معناست؟ آیا طبیعی است یا عملکرد تعمیرگاه صحیح نبوده است؟

حقیقت این است که این اتفاق به عوامل مختلفی بستگی دارد و به همین دلیل است که ما این مطلب را برای کمک به شما و برای درک بهتر آنچه در جریان است ارائه کرده ایم. گاهی اوقات ممکن است صدائیکه از ترمزها به گوش می رسد، موقتی و طبیعی باشد و گاهی ممکن است لازم باشد تا مجددا به تعمیرگاه مراجعه کنید.

آیا صدای سوت کشیدن لنت ترمزهای جدید طبیعی است؟

سیستم ترمز خودرو از قطعات مختلفی از جمله پمپ اصلی، کلیپر، لوله های ارتباطی، مخزن روغن، دیسک چرخ، کاسه چرخ، لنت، کفشک و ... ساخته شده است و وقتی راننده بر روی پدال ترمز فشار می آورد، مایع روغ ترمز تحت فشار قرار گرفته و لنت ها و کفشک های ترمز را بر روی دیسک ها و کاسه های چرخ می فشرند و در اثر ایجاد اصطکاک، سرعت خودرو کاهش یافته و در نهایت می ایستد. 

طراحی، جنس و ساختار دیسک و کاسه های چرخ، لنت ها و کفشک ها طوری می باشند که در اثر اصطکاک بین آنها، دیسک ها و کاسه های چرخ با کمترین میزان، سائیده می شوند و بر عکس میزان فرسودگی، سائیدگی و کاهش ضخامت لنت ها و کفشک ها بیشتر می باشد. عمر دیسک و کاسه های چرخ بسیار طولانی است و چنانچه راننده به درستی از خودرو استفاده کند و بعضی اصول را رعایت نماید، بسادگی آسیب نخواهند دید و برعکس لنت ها و کفشک های ترمز طوری ساخته شده اند که در اثر اصطکاک با دیسک و کاسه های چرخ، دچار سایش و فرسودگی می شوند و هر چند وقت یک بار لازم است تا تعویض گردند. 

اگر لنت ها و کفشک های ترمز اصلی بوده و مطابق استانداردهای کارخانه سازنده، تولید شده باشند، میزان سایش کاسه ها و کفشک ها حداقل بوده و سطح آنها تقریبا بطور یکنواخت سائیده خواهند شد و اگر لنت ها و کفشک های ترمز از مواد نامرغوب تولید شده باشند، سطح دیسک و کفشک های ترمز بصورت غیرهمسان سائیده شده و حتی ممکن است کارائی سیستم ترمز نیز به میزان مناسب نبوده و خطراتی را برای سرنشینان خودرو بوجود آورد.

اگر دیسک و کاسه های چرخ از بهترین مواد ساخته شده باشند و راننده کلیه اصول نگهداری از خودرو را در هنگام رانندگی و نیز در زمانیکه از خودرو استفاده نمی شود، رعایت کند، باز ممکن است سطوح دیسک ها و کاسه های چرخ اندکی دچار سائیدگی غیریکنواخت و غیر همسان شوند و روی آنها اندکی موج و پستی و بلندی ایجاد گردد. همچنین چنانچه در تولید لنت و کفشک های ترمز بیشترین دقت انجام گیرد، باز هم ممکن است میزان سائیدگی آنها یکنواخت نباشد. وقتی قرار باشد تا لنت ها و یا کفشک ها تعویض شوند، شرایط بدین صورت خواهد بود که بر روی سطح دیسک و کفشک های ترمز، ناهمواری، امواج، پستی و بلندی وجود دارد و این در حالی است که سطح لنت و کفشک های ترمز که نو می باشند، کاملا صاف و یکنواخت است. وقتی بعد از تعویض لنت ها و کفشک های ترمز، راننده برای اولین بار بر روی پدال ترمز فشار وارد می آورد، بواسطه وجود موج، پستی و بلندی بر روی دیسک و کاسه های چرخ و به دلیل صاف و یکنواخت بودن سطح لنت و کفشک ها، ممکن است بعضی از قسمت های سطح دیسک و لنت های ترمز به دلیل وجود موج، پستی و بلندی بر روی دیسک های چرخ، با قسمت هائی از لنت ها درگیر نشوند که این امر موجب خواهد شد تا به دلیل اینکه قسمت هائی از سطوح لنت بر روی دیسک های چرخ فشرده نمی شوند، در بعضی از قسمت های روی دیسک های چرخ، عملا اصطکاک ایجاد نشود و در بعضی از قسمت های دیگر میزان فشار به حدی باشد که موجب داغ شدن بیش از حد لنت ها شده و علاوه بر اینکه توان و کارائی ترمز کاهش می یابد، ممکن است موجب تولید صدای غیرعادی مانند سوت کشیدن و جیر جیر کردن گردد. همین وضعیت ممکن است برای کاسه چرخها و کفشک های ترمز نیز ایجاد گردد. البته بعد از اینکه مدتی از خودرو استفاده شد، موج ها و پستی و بلندی های روی سطوح لنت ها و کفشک ها با آنچه در روی سطوح دیسک های چرخ و کاسه های چرخ بوده است، یکسان شده و این سطوح با یکدیگر تطبیق داده می شوند و میزان توان و کارآئی ترمز به حداکثر رسیده و صدای غیرعادی و جیرجیر کردن ممکن است از بین برود. به همین دلیل است که وقتی لنت و کفشک های ترمز تعویض می شوند، معمولا تعمیرکاران به رانندگان در خصوص کاهش میزان کارآئی ترمز و نیز در مورد احتمال ایجاد صدای غیرعادی و جیر جیر برای مدتی،  به صاحب خودرو هشدار می دهند و به ایشان توصیه می کنند که تا مدتی احتیاط بیشتری نمایند و نسبت به صدای غیر عادی بی تفاوت باشند.

بنابر آنچه عنوان شد، بعد از تعویض لنت و دیسک های چرخ، احتمال کاهش توان و کارآئی ترمز و همچنین ایجاد صدای غیرعادی و جیرجیر کردن به میزان اندکی طبیعی می باشد ولی اگر کارآئی ترمز و ایجاد صدای غیرعادی بیش از اندازه باشد، لازم است تا دوباره به تعمیرگاه مراجعه شود و منشا ایراد جستجو شود.

به غیر از آنچه در بالا توضیح داده شد، ممکن است منشا ایراد موارد دیگری باشد که در زیر در خصوص آن توضیحاتی ارائه می گردد:

دلایل اصلی ترمز صدای جیر جیر یا سوت زدن ترمز

قبل از اینکه به دلایل خاص این صداها بپردازیم، بیایید در مورد چگونگی تولید این صداها بحث کنیم:

1 - لرزش

ارتعاش اجزای ترمز می تواند باعث ایجاد صدای جیرجیر یا سوت به دلیل پدیده ای به نام "تکان ترمز" شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که دیسک یا کاسه چرخ ترمز تاب برداشته یا بطور ناهموار فرسوده شده باشد که باعث می‌شود لنت یا کفش‌های ترمز ارتعاش کنند و صدایی بلند ایجاد نمایند.

این لرزش همچنین می تواند باعث ساییدگی اجزای ترمز بر روی یکدیگر و در نتیجه صدای جیر جیر گردد.

2 - اصطکاک و گرما

اصطکاک و گرما نیز می تواند به صدای جیرجیر یا سوت ترمز منجر شود. هنگامی که لنت و یا کفشک های ترمز روی دیسک یا کاسه چرخ فشار می آورند، اصطکاک ایجاد می کنند که منجر به تولید گرمای بیش از اندازه می شود. این گرما می تواند باعث انبساط و انقباض اجزای ترمز شود که نهایتا موجب تولید صدای غیرعادی می گردد.

علاوه بر این، اگر لنت های ترمز از مواد غیراستاندارد و نامناسب ساخته شده باشند که ماهیت سخت تری داشته باشند، می توانند اصطکاک و گرمای بیشتری ایجاد کنند که می تواند منجر به جیرجیر یا سوت زدن شود. این به این دلیل است که افزایش اصطکاک می تواند باعث لرزش لنت ترمز و ایجاد صدایی بلند شود.

علاوه بر این، اگر اجزای ترمز کثیف یا آلوده به براده باشند، این امر همچنین می تواند اصطکاک و گرما ایجاد کند که در نهایت منجر به صدای ترمز می گردد. به عنوان مثال، اگر مدت طولانی از خودرو استفاده نگردد و گرد و غبار زیادی بر روی  دیسک یا کاسه چرخ جمع شود و یا خودرو در شرایطی حرکت کند که گل و لای روی لنت ها و دیسک ها پاشیده شده باشد و راننده نسبت به تمیز کردن زیر خودرو و دیسک ها و لنت ها کوتاهی نماید، بعد از مدتی وجود گل و لای می تواند باعث سایش ناهموار و ایجاد صدای جیر جیر هنگام ترمزگیری شود.

3 - علل سوت زدن ترمز بعد از تعویض لنت و دیسک

چند دلیل احتمالی وجود دارد که باعث می‌شود ترمزهای جدید هنگام استفاده از آن‌ها، ایجاد صدای سوت یا صدای جیر جیر کنند، یکی از علت ها در بالا توضیح داده شد، در زیر ما چندین مورد دیگر از رایج ترین ها را مشخص کرده ایم و می توانید تشخیص دهید که آیا این اتفاق با ترمزهای خودرو شما می افتد یا خیر.

4 - لنت ترمز ارزان و بی کیفیت

وقتی می گوییم لنت ترمز «ارزان»، نمی خواهیم تصور اشتباهی به شما بدهیم. لنت های ترمز وقتی اصلی باشند و مطابق استانداردهای کارخانه تولید شده باشند، علاوه بر اینکه به خوبی موجب کاهش و توقف خودرو می شوند، به دیسک ها و قطعات دیگر مانند کلیپر و سیلندر ترمز نیز آسیب نمی رسانند اما لنت های ترمز که از قطعات غیراصلی تولید شده باشند، علاوه بر اینکه در هنگام ترمز، ایجاد صدا می کنند، ممکن است کارائی لازم را نداشته باشند و سرعت خودرو را به خوبی کاهش ندهند و موجب شوند تا سلامت سرنشینان به خطر افتد.

اگر لنت‌های ارزان‌تر و بی کیفیت را انتخاب کرده‌اید، به همین دلیل است که وقتی ترمز می‌گیرید، به نتایج بی‌صدایی که انتظار دارید و به کارائی بالا در هنگام ترمز گرفتن، نمی‌رسید.

اگر می‌خواهید در آینده از این امر جلوگیری کنید، توصیه می‌کنیم لنت‌های ترمز اصلی، با کیفیت بالا و استاندارد مورد تایید سازنده خودرو را انتخاب کنید. آنها نه تنها دوام بیشتری دارند و عملکرد ترمز را بهبود می بخشند، بلکه معمولاً کم صدا هستند و کارآئی بیشتری نیز در هنگام ترمز گرفتن دارند.

5 - نصب نادرست لنت ها

اگر در هنگام بررسی دیسک ها و لنت ها، متوجه شده اید که دیسک های چرخ فرسوده شده و یا دارای موج و پستی و بلندی زیاد می باشند و اهمیتی به آنها نمی دهید و از لنت های غیراستاندارد استفاده می کنید و اقدام به تعویض دیسک های چرخ نمی کنید، ممکن است موجب کاهش کارآئی ترمز و ایجاد سر و صدا گردد و بر عکس اگر مشاهده می کنید که دیسک ها باید تعویض گردند و در خرید لنت های ترمز، وسواس به خرج می دهید و بهترین را انتخاب می کنید، هم کارآئی ترمز بالا خواهد بود و هم سر و صدا به کمترین مقدار خواهد رسید.

6 - رطوبت روی دیسک و لنت

اگر صبح و خصوصا در مناطقی که هوا شرجی است و میزان رطوبت هوا بالا است، هنگام ترمز زدن، صدای جیغ می‌شنوید، به احتمال زیاد رطوبت روی لنت ها باعث این اتفاق است. این یک وضعیت طبیعی است و پس از چند بار زدن ترمز، باید از بین برود.

همین وضعیت را می توان بعد از شستن خودرو نیز تجربه نمود. مقداری رطوبت روی دیسک می تواند باعث ایجاد صدای جیر جیر موقت شود.

7 - گرد و غبار یا کثیفی بین لنت و دیسک

همانطور که در بالا نیز گفته شد، هر زمان که چیزی بین لنت و دیسک قرار بگیرد، صدایی ایجاد می کند. کمی گرد و غبار مشکل بزرگی نیست، حتی اگر کمی پر سر و صدا باشد، اما هر چیز دیگری مانند یک سنگریزه کوچک و یا گل و لای می تواند منجر به مشکلات جدی شود.

کثیفی های بین لنت و دیسک نه تنها صدای بلندی ایجاد می کنند، بلکه لنت و دیسک را به سرعت و به صورت ناهموار فرسوده می کنند. حتی بدتر از آن، می تواند به طور قابل توجهی بر عملکرد ترمز تأثیر بگذارد و منجر به تصادف شود.

8 - خرابی یا زنگ زدگی دیسک

حتی اگر لنت ترمز جدیدی دارید، این لزوماً به این معنی نیست که مشکلی در سیستم ترمز وجود نخواهد داشت. زنگ زدگی روتور یا خرابی آن نیز می تواند باعث تولید صدا در هنگام رانندگی شود.
در صورتی که زنگ زدگی دیسک را با روش های اصولی از بین ببرید قاعدتا باید انتظار داشته باشید که صدای جیر جیر از بین می رود.

آیا سر و صدای ترمز به خودی خود از بین می رود؟

بستگی به این دارد که چه اتفاقی می افتد. اگر مشکل دیسک های زنگ زده، رطوبت روی دیسک ها یا حتی گرد و غبار اندک بین دیسک ها و لنت ها باشد، خود به خود برطرف می شود.

با این حال، اگر مشکل از وجود کثیفی بین لنت و دیسک باشد، این احتمال وجود دارد که مشکل باقی بماند تا زمانی که کسی آنها را خارج کند. در همین حال، جفت نشدن لنت‌ها یا استفاده از لنت‌های غیر اصلی و تقلبی و ارزان به این معنی است که تا زمانی که لنت‌ها را تعویض نکنید، مشکل برطرف نمی‌شود.

ترمزها بعد از تعویض چه مدت سوت می زنند؟

مطابق آنچه در بالا گفته شد، پس از تعویض لنت ترمز، شنیدن اندکی صدای جیرجیر یا سوت و به مدت کوتاهی رایج است. این به این دلیل است که لنت‌های ترمز جدید برای قرار گرفتن کامل روی دیسک ها به زمان مناسب و رانندگی به میزان مشخصی نیاز دارند.

در این مدت، ممکن است از خود بپرسید که این نویز چقدر طول می کشد، درست است؟ بیایید در مورد آن بحث کنیم.

به طور معمول، صدای جیرجیر ترمز باید پس از چند روز ناپدید شود، در طی آن شما باید چندین کیلومتر رانندگی کنید تا ترمزها به درستی جفت شوند. با این حال، مدت زمان ممکن است بسته به کیفیت لنت ترمز و دیسک و همچنین سبک رانندگی شما تغییر کند.

برای کاهش احتمال صدای جیر ترمز در طول دوره ، می توانید نکات زیر را دنبال کنید:

• به آرامی رانندگی کنید و از توقف های ناگهانی خودداری کنید.
• دیسک ها را برای هر گونه نشانه ای از شیار یا زنگ زدگی بررسی کنید.
• سیستم ترمز خود را به طور منظم بررسی و نگهداری کنید.

به یاد داشته باشید، اگر ترمزهای خودرو شما بعد از چند روز همچنان جیرجیر می کند و شما را آزار می دهد، بهتر است آنها را توسط یک متخصص بررسی کنید. به خاطر داشته باشید که صدای ترمز پس از تعویض، معمولاً دلیلی برای هشدار نیست، اما ایمنی شما همیشه در اولویت است.

چه زمانی ماشین خود را به تعمیرگاه برگردانید

اگر هنگام ترمز زدن چیزی احساس کردید یا صدایی فراتر از جیرجیر یا سوت شنیدید، باید در اسرع وقت خودرو را نزد مکانیک ببرید. علاوه بر این، اگر صدا به طور غیر عادی بلند است، باید آن را به تعمیرگاه نیز برگردانید.

با بالا بودن پنجره ها و روشن بودن رادیو با صدای پایین، نباید صدای جیرجیر یا سوت را بشنوید. اگر می شنوید، بهتر است به تعمیرگاه مراجعه کنید.

آیا رانندگی با این ترمزها ایمن است؟

وقتی صدای جیرجیر یا سوت ترمزهای خود را می شنوید، طبیعی است که بپرسید که آیا ادامه رانندگی بی خطر است یا خیر. در بیشتر موارد، این صداها بیشتر آزاردهنده هستند تا نشانه خطر. با این حال، درک زمانی که این صداها ممکن است نشان دهنده مشکل احتمالی سیستم ترمز شما باشد، ضروری است.

ترمزها ممکن است به دلایل مختلفی مانند:

•      رطوبت صبحگاهی
•      زنگ زدگی سطح روی دیسک های ترمز
•      تعویض لنت بدون تعویض دیسک چرخ
•      فرسودگی طبیعی

در این شرایط، صدای جیر جیر به طور کلی دلیلی برای نگرانی نیست. با تبخیر رطوبت یا پس از نشستن لنت‌های ترمز جدید، صدا باید ناپدید شود. اگر صدا ادامه پیدا کرد، ممکن است ایده خوبی باشد که ترمزهای خود را چک کنید تا مطمئن شوید همه چیز به درستی کار می‌کند.

اما صداهای مداوم یا غیرعادی ترمز می تواند نشان دهنده نیاز ترمز به بررسی باشد یا اینکه قطعات فرسوده شده اند. اگر صدا تبدیل به صدای خراش دائمی می شود و یا عملکرد خودروی شما در هنگام ترمز گرفتن تحت تأثیر قرار می گیرد (مانند تکان خوردن یا کشیدن به یک طرف هنگام ترمزگیری)، مهم است که فوراً ترمزهای خود را بازرسی و تعمیر کنید تا از آسیب یا تصادف بیشتر جلوگیری شود.

سایر صداهای در هنگام ترمز

در حالی که صدای جیرجیر و سوت زدن دو نوع صدای ترمز هستند که ممکن است بشنوید، اما تنها آنها نیستند. در زیر ما سه صدای ترمز دیگری را که ممکن است بشنوید عنوان کرده‌ایم و خلاصه‌ای سریع از معنای هر کدام و آنچه که در صورت شنیدن آن‌ها باید انجام دهید، ارائه کرده‌ایم.

صدای کشیده شدن فلز روی هم در زمان ترمزگیری

اگر هنگام ترمز زدن صدای خراش می شنوید، ممکن است نشان دهنده این باشد که لنت ترمز تمام شده و قسمت فلزی لنت به دیسک چرخ فشرده می شود که لازم است در اسرع وقت به تعمیرگاه مراجعه نمائید.

کوبش یا ضربه

صداهای کوبش معمولاً زمانی ایجاد می شوند که دیسک ها تاب داشته باشند. در این حالت می توان گفت که به دیسک های جدید نیاز دارید، همچنین چنانچه کلیپر ترمز دچار مشکل شده باشد و یا پیچ های آن به خوبی محکم نشده باشند، ممکن است هنگام ترمز گرفتن، لق بزنند و صدای کوبش و یا ضربه تولید گردد، در این وضعیت شاید لازم باشد تا کلیپر تعویض گردد و یا پیچ های آن محکم شوند.

صدای تق تق در زمان ترمز گرفتن

اگر لنت ترمز جدید دارید و وقتی ترمز می زنید صدای تق تق می شنوید، یکی از دو مورد اتفاق افتاده است.

اول، آنها ممکن است فراموش کرده باشند که چیزی را دوباره سفت کنند.

دوم اینکه ممکن است یک جزء خراب داشته باشید. این می تواند هر چیزی از پیچ و مهره گرفته تا کلیپر باشد، اما در هر صورت، این کار بسیار بزرگی است و اگر از زمانی که شما تعمیرگاه را ترک کرده اید شروع شود، احتمالاً آنها این کار را انجام داده اند. در هر صورت، این یک مشکل جدی است و باید به تعمیرگاه برگردید و ببینید آنها چه می‌گویند. اگر مشکوک هستید که قطعاتی روی ترمزهای شما شل شده است، توصیه می کنیم تا زمانی که ترمز درست نشده است از رانندگی خودداری کنید.