چرا روغن موتور کم می‌شود؟ راهنمای عیب‌یابی و رفع مشکل

کم شدن روغن موتور بدون مشاهده هیچگونه نشتی، یکی از مشکلاتی است که صاحب خودرو می تواند با آن مواجه شود. احتمالا برای شما هم پیش آمده است که روغن موتور خودرو شما نیز کم شده است و شما زیر خودرو را به امید پیدا کردن یک لکه روغن چک کرده باشید، اما چیزی در آنجا مشاهده نکرده اید. انگار روغن در هوا ناپدید شده باشد! به عبارت دیگر، شما ترجیح می دهید که نشتی روغن از جائی مانند واشر کارتر، پیچ تخلیه روغن و یا حتی کاسه نمدهای موتور باشد تا اینکه مشکل از قسمت های دیگر موتور مانند واشر سرسیلندر، رینگ های پیستون، سیلندرها و یا قطعات دیگر داخلی موتور باشد. قطعا شما اطمینان دارید که هزینه تعمیرات قطعاتی مانند واشر کارتر و کاسه نمدهای موتور بسیار کمتر از تمیر موتور و سرسیلندر می باشد.

در ادامه با مجله رنو ایران همراه باشید تا علل احتمالی کم کردن روغن موتور خودرو را بررسی کنیم.

آیا کم کردن مقداری روغن موتور طبیعی است؟

وقتی عمر خودرو بالا می رود، مشکلاتی برای خودرو بوجود می آید که یکی از آنها کم شدن روغن موتور در اثر استهلاک قطعات داخلی موتور می باشد. این امر به ویژه در مورد وسایل نقلیه با مسافت پیموده شده زیاد که عمر بیشتری از تولید آنها گذشته است صادق است.

با این حال، در بیشتر موارد، این کاهش روغن باید در حدی باشد که سطح روغن از حداقل مقدار روغنی که باید در کارتر باشد، پائین تر نیاید.

تفاوت و نکته نگران کننده کلی، زمانی رخ می دهد که از دست دادن یا کم کردن روغن به اندازه ای باشد که سطح روغن از حداقل مقداری که در کارتر توسط گیج روغن نمایش داده می شود، پائین تر برود و صاحب خودرو مجبور شود تا در بین سرویس های دوره ای، مقداری روغن به روغن موتور خودرو اضافه نماید. هرچه مقدار روغن و تعداد دفعاتیکه صاحب خودرو می بایست مابین دو سرویس دوره ای، به موتور اضافه نماید، بیشتر شود، نشان دهنده این است که میزان آسیب دیدگی موتور بیشتر شده و لازم است تا زودتر به وضعیت آن رسیدگی شود.

دلایل کم کردن روغن موتور در صورت عدم وجود نشتی

همانطور که در بالا توضیح دادیم، از دست دادن روغن بدون هیچ نشانه ای از نشت، به شدت به میزان مصرف روغن اشاره دارد. این اصطلاح به سوزاندن روغن در طی فرآیند احتراق یا اختلاط روغن با سایر مایعات خودرو اشاره می کند. یکی از مهم ترین وظایف روغن، خنک کاری قسمت های داخلی موتور مانند پیستون ها، میل لنگ و گژین پین ها می باشد، در فرآیند عملیات خنک کاری توسط روغن، دمای روغن بالا رفته و از آنجا که ماهیت روغن موتور، مایع است، لذا روغن موتور بخار می شود و این بخار روغن از طریق یک کانال به اتاقک های احتراق هدایت شده و در آنجا می سوزد، بنابراین کم شدن مقداری روغن طبیعی است ولی این مقدار نباید از حدی بیشتر شود.

در اینجا چندین مورد از شایع ترین دلایل از دست دادن روغن موتور، بدون نشانه بصری نشتی آورده شده است.

خرابی کاسه نمد ساق سوپاپ(گیت های سوپاپ)

نشت بندی کردن(آب بندی کردن) ساق سوپاپ توسط کاسه نمد ساق سوپاپ(گیت های سوپاپ)، از ورود روغن موتور به محفظه احتراق، جلوگیری می کند. چنانچه این کاسه نمدهای سوپاپ(گیت سوپاپ) آسیب ببینند و نتوانند از نفوذ روغن به محفظه احتراق جلوگیری کنند، مصرف روغن مطمئناً نسبت به قبل بیشتر خواهد شد.
با این وجود، تنها راه مناسب برای تعمیر این نوع ایراد، تعویض کاسه نمدهای ساق سوپاپ(گیت های سوپاپ) می باشد.

فرسوده شدن رینگ پیستون

یکی دیگر از دلایل رایج مصرف بیش از حد روغن، فرسودگی رینگ های پیستون است. این رینگ ها بین قطر بیرونی هر پیستون و قطر داخلی هر سیلندر حرکت می‌کنند. یک از وظایف رینگ پیستون این است که مخلوط هوا و بنزین از اتاقک احتراق به زیر پیستون نفوذ نکنند و همچنین روغن از زیر پیستون به اتاقک احتراق وارد نشود، چنانچه این قطعات آسیب ببینند، قطعا روغن به محفظه احتراق وارد شده و در آنجا خواهد سوخت و میزان کم شدن روغن موتور بیشتر خواهد شد.

تنها راه برای رفع فرسودگی رینگ‌های پیستون، باز کردن موتور برای تعمیرات اساسی است. این کار یک تعمیر تخصصی است و تقریباً همیشه انجام آن پرهزینه است. بنابراین، چنین کاری معمولاً باید در نمایندگی های رسمی و با سرپرستی یک کارشناس و یا مکانیک آموزش دیده انجام گیرد.

فرسودگی واشرها

واشرهای متعددی در داخل موتورهای احتراق داخلی مدرن وجود دارد که در صورت فرسودگی، می تواند منجر به مصرف بیش از حد روغن شود اما یکی از مهمترین و رایج ترین آنها واشر سرسیلندر خودرو است. در صورتی که کم کردن روغن موتور خودرو به علت خرابی یا فرسودگی این قطعه باشد، تنها راه حل، تعویض واشر معیوب است.

خرابی سیستم تهویه محفظه میل لنگ

همچنین ممکن است نقص در سیستم تهویه محفظه میل لنگ خودرو باعث بروز مشکلاتی در مصرف روغن شود. گیر کردن شیر PCV می تواند منجر به فشار بیش از حد میل لنگ شود. این اتفاق به طور موثری گازهای روغنی میل لنگ را از رینگ های پیستون موتور عبور می دهد.

اولین قدم برای رفع این مشکل، تأیید وجود مشکل در سیستم PCV است. این کار را می توان به یکی از چندین روش مختلف انجام داد، اگرچه اکثر آنها فقط در یک جهت بررسی می کنند. پس از شناسایی مشکل، تعمیر سیستم PCV می تواند آغاز شود. این اقدام اغلب شامل تعویض خود شیر PCV است.

مراحل بررسی علل کم کردن روغن خودرو

مراحل زیر می تواند به شما در شناسایی مشکلات کم کردن روغن موتور کمک کند.

اولین قدم در عیب یابی موتوری که به نظر می رسد روغن کم می کند، بررسی دقیق بیرونی خود موتور است. این کار مشخص می کند که علت کم کردن روغن موتور، ایراد داخلی موتور است و یا اینکه موتور دارای مشکل داخلی می باشد.

سپس، لازم است تست تراکم(کمپرس) و تست نشتی روی هر یک از سیلندرهای موتور انجام گیرد. قرائت‌های این آزمایش‌ها باید با مواردی که توسط سازنده خودرو مشخص شده است، مقایسه شود. اگر میزان تراکم(کمپرس) پایین تر از میزانی باشد که کارخانه سازنده اعلام کرده است، احتمالاً نشان دهنده فرسودگی رینگ های پیستون و خرابی کاسه نمدهای ساق سوپاپ است. این خرابی ها نیز احتمالاً می تواند باعث کم شدن روغن موتور خودرو باشند.

همچنین باید سیستم خنک کننده موتور را بررسی کنید. اگر مایع خنک کننده موتور آلوده به روغن باشد و یا گل آلود یا کدر باشد و یا بسیار شبیه لجن و یا رنگ آن قهوه ای یا خاکستری باشد، به احتمال زیاد نشان دهنده یک ترک یا شکستگی در بلوک موتور، ترک خوردگی سر سیلندر یا خرابی یا سوختن واشر سر سیلندر می باشد.

همچنین باید توجه داشت که برخی از خودروها بیشتر از سایرین در معرض کم کردن روغن هستند. این موضوع به دلایل مختلفی از جمله طول عمر برخی از اجزای داخلی موتور است.

با در نظر گرفتن این موضوع، هیچ موتوری ساخته نشده است که در معرض مشکل کم کردن روغن و تا حدودی از دست دادن آن با شروع فرسودگی داخلی خود نباشد. برخی از وسایل نقلیه در این زمینه مشکل سازتر از سایرین هستند.