تفاوت فرمان برقی با هیدرولیکی چیست؟

تصور کنید پشت فرمان خودروی‌ خود نشسته‌اید، در حالیکه نسیم ملایمی به گونه‌هایتان می‌خورد و با هر پیچ جاده، فرمان خودرو را به نرمی می‌چرخانید. اما چه نیرویی پشت این فرمان‌پذیری نرم و روان نهفته است؟ در دنیای خودروهای امروزی، دو رقیب اصلی در عرصه‌ی فرمانروایی بر چرخ‌ها وجود دارند: سیستم فرمان برقی (Electric Power Steering) یا به اختصار EPS و سیستم فرمان هیدرولیکی (Hydraulic Power Steering) یا به اختصار HPS. در این مقاله، به بررسی این دو فرمان خواهیم پرداخت و مزایا و معایب هر یک را بررسی می‌کنیم تا در نهایت، شما بتوانید انتخابی آگاهانه داشته باشید.

سیستم فرمان هیدرولیکی (HPS): آشنایی با فرمانروای سنتی

سیستم فرمان هیدرولیکی، سال‌های طولانی فرمانروای بلامنازع چرخ‌های خودروها بوده است. در این سیستم، نیروی کمکی برای چرخاندن فرمان از طریق یک پمپ هیدرولیکی تامین می‌شود.

نحوه‌ی عملکرد سیستم فرمان هیدرولیکی:

1. چرخاندن فرمان: با چرخاندن فرمان توسط راننده، میل فرمان به حرکت در می‌آید.
2. پمپ هیدرولیکی: تسمه دینام از طریق نیروی گردشی موتور، پمپ هیدرولیک را به کار می اندازد.
3. روغن هیدرولیک: پمپ هیدرولیکی، روغن هیدرولیک را با فشار بالا به سیلندر هیدرولیکی منتقل می‌کند.
4. سیلندر هیدرولیکی: روغن هیدرولیکی با فشار بالا، پیستون سیلندر هیدرولیکی را به حرکت در می‌آورد.
5. سیستم فرمان: حرکت پیستون سیلندر هیدرولیکی، به سایر اجزای سیستم فرمان منتقل شده و در نهایت، چرخ‌ها را می‌چرخاند.
6. شیر هیدرولیکی: با چرخیدن میل فرمان، وضعیت شیر فرمان تغییر می کند و روغن هیدرولیک از طریق شلنگ ها به سمت سیلندر هیدرولیکی هدایت می شود.

مزایای سیستم فرمان هیدرولیکی:

1. فرمان‌پذیری روان در سرعت‌های پایین: سیستم فرمان هیدرولیکی، به ویژه در سرعت‌های پایین، فرمان‌پذیری نرم و روان را برای راننده به ارمغان می‌آورد. این ویژگی برای مانور دادن در ترافیک‌های شهری و پارک خودرو بسیار کاربردی است.
2. بازخورد جاده‌ای بهتر: در سیستم فرمان هیدرولیکی، راننده بازخورد بهتری از وضعیت جاده از طریق فرمان دریافت می‌کند. این بازخورد به راننده کمک می‌کند تا کنترل بیشتری بر خودرو داشته باشد.
3. هزینه‌ی تعمیر نسبتا پایین: به طور کلی، تعمیر سیستم فرمان هیدرولیکی نسبت به سیستم فرمان برقی ارزان‌تر است.

معایب سیستم فرمان هیدرولیکی:

1. مصرف سوخت بالاتر: سیستم فرمان هیدرولیکی برای تامین نیروی کمکی، از نیروی موتور استفاده می‌کند. این امر می‌تواند تا حدی بر روی مصرف سوخت خودرو تاثیر بگذارد.
2. استهلاک قطعات: قطعات متحرک به کار رفته در سیستم فرمان هیدرولیکی در معرض استهلاک هستند و نیاز به تعویض دوره‌ای دارند.
3. وابستگی به دور موتور: عملکرد سیستم فرمان هیدرولیکی به دور موتور خودرو وابسته است. در دور موتور پایین، نیروی کمکی کمتری در اختیار راننده قرار می‌گیرد.
4. آلودگی زیست‌محیطی: روغن هیدرولیکی به کار رفته در سیستم فرمان هیدرولیکی، در صورت نشت، می‌تواند باعث آلودگی محیط زیست شود.

سیستم فرمان برقی (EPS): فرمانروای مدرن و کارآمد

سیستم فرمان برقی، نسل جدیدی از سیستم‌های فرمان است که به تدریج جایگزین سیستم فرمان هیدرولیکی می‌شود. در این سیستم، نیروی کمکی برای چرخاندن فرمان از طریق یک موتور الکتریکی تامین می‌شود.

نحوه‌ی عملکرد سیستم فرمان برقی:

1. چرخاندن فرمان: با چرخاندن فرمان توسط راننده، سنسور گشتاور (Torque Sensor) میزان نیروی اعمال شده بر فرمان را تشخیص می‌دهد.
2. واحد کنترل الکترونیکی (ECU): اطلاعات سنسور گشتاور به واحد کنترل الکترونیکی (ECU) ارسال می‌شود.
3. موتور الکتریکی: واحد کنترل الکترونیکی با توجه به اطلاعات دریافتی، موتور الکتریکی را با نیروی مناسب فعال می‌کند.
4. سیستم فرمان: نیروی چرخشی موتور الکتریکی به سایر اجزای سیستم فرمان منتقل شده و در نهایت، چرخ‌ها را می‌چرخاند.

مزایای سیستم فرمان برقی:

1. مصرف سوخت پایین‌تر: سیستم فرمان برقی تنها زمانی از برق استفاده می‌کند که راننده فرمان را بچرخاند. این امر باعث صرفه‌جویی در مصرف سوخت نسبت به سیستم فرمان هیدرولیکی می‌شود.
2. سازگاری با سیستم‌های کمکی راننده: سیستم فرمان برقی به راحتی با سیستم‌های کمکی راننده مانند سیستم حفظ خطوط (Lane Departure Warning) و سیستم پارک خودکار (Parking Assist) هماهنگ می‌شود.
3. آلودگی کمتر: سیستم فرمان برقی فاقد روغن هیدرولیکی است و در نتیجه، آلودگی زیست‌محیطی کمتری تولید می‌کند.
4. عملکرد بهینه در تمامی شرایط: سیستم فرمان برقی در تمامی سرعت‌ها، نیروی کمکی یکنواختی را در اختیار راننده قرار می‌دهد.

معایب سیستم فرمان برقی:

1. بازخورد جاده‌ای کمتر: در مقایسه با سیستم فرمان هیدرولیکی، بازخورد جاده‌ای دریافتی از طریق فرمان در سیستم فرمان برقی ممکن است کمتر باشد. البته با پیشرفت تکنولوژی، این موضوع در حال بهبود است.
2. هزینه‌ی تعمیر احتمالی بالاتر (Potentially Higher Repair Cost): به طور کلی، قطعات الکترونیکی به کار رفته در سیستم فرمان برقی ممکن است نسبت به قطعات سیستم فرمان هیدرولیکی گران‌تر باشند. (کلمه‌ی Potentially به معنی احتمالی به کار رفته است تا ابهام در مورد هزینه تعمیر ایجاد شود.)

سیستم فرمان برقی یا هیدرولیکی؟ انتخاب نهایی با شماست!

همانطور که مشاهده کردید، هر یک از سیستم‌های فرمان برقی و هیدرولیکی، مزایا و معایب خاص خود را دارند. انتخاب نهایی سیستم فرمان مناسب برای شما، به عوامل مختلفی از جمله اولویت‌های رانندگی، نوع خودرو و بودجه‌ی شما بستگی دارد.

اگر اولویت شما فرمان‌پذیری نرم و بازخورد جاده‌ای بهتر است، سیستم فرمان هیدرولیکی می‌تواند انتخاب مناسبی باشد.

اما اگر به دنبال خودرویی کم‌مصرف، سازگار با تکنولوژی‌های روز و دوستدار محیط زیست هستید، سیستم فرمان برقی گزینه‌ی بهتری به نظر می‌رسد.

عوامل موثر بر انتخاب سیستم فرمان:

علاوه بر موارد ذکر شده، در انتخاب سیستم فرمان مناسب، توجه به نکات زیر نیز خالی از لطف نیست:

• نوع خودرو: سیستم فرمان برقی به طور کلی برای خودروهای کوچک و شهری مناسب‌تر است، در حالی که سیستم فرمان هیدرولیکی در خودروهای بزرگ‌تر و اسپرت، عملکرد بهتری ارائه می‌دهد.
• سبک رانندگی: اگر رانندگی شهری و ترافیک‌های سنگین را تجربه می‌کنید، سیستم فرمان برقی با فرمان‌پذیری راحت‌تر، انتخاب بهتری است. اما اگر به دنبال حس اسپرت و کنترل بیشتر بر خودرو در پیچ‌ها هستید، سیستم فرمان هیدرولیکی می‌تواند مناسب‌تر باشد.

امیدواریم با مطالعه‌ی این مقاله، درک بهتری از تفاوت‌های سیستم فرمان برقی و هیدرولیکی پیدا کرده باشید. با در نظر گرفتن عوامل ذکر شده و اولویت‌های خود، می‌توانید انتخاب آگاهانه‌ای برای خودروی‌تان داشته باشید. در نهایت، چه فرمانروای سیستم فرمان خودروی شما، نیروی الکتریکی باشد و چه نیروی هیدرولیکی، لذت رانندگی ایمن و لذت‌بخش را برای خود رقم بزنید.

سوالات متداول درباره فرمان برقی و فرمان هیدرولیکی (FAQs):

1. کدام سیستم فرمان، دوام بیشتری دارد؟

به طور کلی، هر دو سیستم فرمان برقی و هیدرولیکی در صورت نگهداری مناسب، می‌توانند دوام بالایی داشته باشند. با این حال، قطعات الکترونیکی به کار رفته در سیستم فرمان برقی ممکن است در مقایسه با قطعات مکانیکی سیستم فرمان هیدرولیکی، حساس‌تر باشند.

2. آیا می‌توان سیستم فرمان خودرو را از هیدرولیکی به برقی ارتقا داد؟

خیر، ارتقاء سیستم فرمان خودرو از هیدرولیکی به برقی، عملی پیچیده و پرهزینه است. این کار به تغییرات گسترده‌ای در اجزای سیستم فرمان نیاز دارد و به همین دلیل، مقرون به صرفه نیست.

3. چگونه می‌توان از سلامت سیستم فرمان خودرو اطمینان حاصل کرد؟

برای اطمینان از سلامت سیستم فرمان خودرو، به طور مرتب فرمان‌پذیری خودرو را در سرعت‌های مختلف بررسی کنید. همچنین، به صداهای غیرعادی و لرزش فرمان در حین رانندگی توجه داشته باشید. در صورت مشاهده‌ی هر گونه مشکل، به تعمیرگاه مجاز مراجعه نمایید.

4. آیا سیستم فرمان برقی در سرعت‌های بالا عملکرد ضعیف‌تری دارد؟

خیر، سیستم فرمان برقی با توجه به اطلاعات دریافتی از سنسور گشتاور، در تمامی سرعت‌ها نیروی کمکی مناسبی را در اختیار راننده قرار می‌دهد.

مقایسه کلی فرمان هیدرولیکی و فرمان برقی

در دنیای خودروهای امروزی، انتخاب بین سیستم فرمان برقی و هیدرولیکی می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. هر کدام از این سیستم‌ها، نقاط قوت و ضعف خاص خود را دارند و انتخاب نهایی به نیازها و اولویت‌های شما به عنوان راننده بستگی دارد.

برای سهولت در تصمیم‌گیری، می‌توانید از این جدول خلاصه‌وار استفاده کنید:

به یاد داشته باشید که فناوری سیستم فرمان برقی به طور مداوم در حال پیشرفت است و با گذشت زمان، فاصله‌ی عملکردی آن با سیستم فرمان هیدرولیکی کم‌تر می‌شود. در نهایت، با در نظر گرفتن عوامل ذکر شده در این مقاله و اولویت‌های خود، می‌توانید بهترین انتخاب را برای خودروی‌تان داشته باشید.

امیدواریم این مقاله در انتخاب سیستم فرمان مناسب برای شما مفید بوده باشد. برای لذت بردن از تجربه‌ی رانندگی ایمن و لذت‌بخش، به طور مرتب خودروی خود را سرویس کنید و در صورت مشاهده‌ی هر گونه مشکل در سیستم فرمان، به تعمیرگاه مجاز مراجعه نمایید.