۸ علامت خرابی یا گرفتگی رادیاتور خودروی شما
هنگامی که رادیاتور خودرو شما مسدود شده و با کارایی مورد نظر کار نمیکند یا به سادگی خراب شده است، خنکسازی کافی در داخل موتور انجام نمیشود. این وضعیت میتواند منجر به داغ شدن بیش از حد موتور خودروی شما شود و اگر به موقع برطرف نشود، آسیب دائمی به قطعات داخلی موتور خودرو شما وارد خواهد کرد.
یک رادیاتور ممکن است از داخل یا خارج مسدود شود یا کلاً از کار بیفتد. در اینجا برخی از علائم رادیاتور مسدود شده را که باید قبل از داغ شدن بیش از حد و آسیب پرهزینه به موتور، به دنبال آنها باشید، آوردهایم.
رادیاتور ماشین چگونه کار میکند؟
رادیاتور خودروی شما بخش اصلی سیستم خنککننده است که از داغ شدن بیش از حد موتور جلوگیری میکند. عملکرد آن به این صورت است:
- تولید گرما: هنگامی که موتور شما کار میکند، گرمای زیادی تولید میکند. این گرما توسط مایع خنککننده (مخلوطی از ضدیخ و آب) که در موتور در گردش است، جذب میشود.
- ورود به رادیاتور: مایع خنککننده داغ سپس از طریق شلنگ بالایی وارد رادیاتور میشود.
- جریان در داخل: در داخل رادیاتور، مایع خنککننده از لولههای فلزی نازک زیادی عبور میکند. این لولهها دارای پرههایی هستند که برای افزایش سطح تماس به آنها متصل شدهاند.
- خنکسازی: در حین عبور مایع خنککننده از این لولهها، فن رادیاتور هوا را از روی آنها عبور میدهد. این کار باعث خنک شدن مایع خنککننده داغ داخل رادیاتور میشود.
- بازگشت به موتور: مایع خنکشده سپس از طریق شلنگ پایینی از رادیاتور خارج شده و برای جذب گرمای بیشتر به موتور باز میگردد.
این فرآیند به طور پیوسته در حین کار موتور تکرار میشود و به حفظ دمای عملکرد صحیح کمک میکند.
هنگامی که رادیاتور مسدود میشود یا به درستی کار نمیکند، این فرآیند خنکسازی مختل میشود. در اینجاست که ممکن است متوجه برخی از علائمی شوید که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
علائم رایج رادیاتور خراب یا مسدود شده
1. بالا بودن نشانگر دمای آب
از آنجایی که یک رادیاتور سالم از داغ شدن بیش از حد موتور جلوگیری میکند، اگر موتور شروع به داغ شدن زیاد کند، متوجه خواهید شد که مشکلی وجود دارد.
نشانگر دمای آب را تحت نظر بگیرید تا ببینید آیا اعداد بالاتر از حد معمول هستند یا عقربه وارد منطقه "قرمز" میشود. برخی از خودروهای جدیدتر دما را به صورت دیجیتالی نمایش میدهند و در صورت داغ شدن بیش از حد موتور به شما هشدار میدهند.
اگر نشانگر دمای آب از حد معمول بالاتر برود و یا عقربه وارد منطقه قرمز رنگ بشود، این احتمال وجود دارد که رادیاتور خودرو شما مسدود شده باشد. این اتفاق اغلب به دلیل خوردگی ناشی از زنگزدگی، تجمع رسوبات در طول زمان، یا گیر کردن ذرات خارجی در پرههای جلوی رادیاتور رخ میدهد. هر یک از این مشکلات میتواند از گردش مقدار صحیح مایع خنککننده در رادیاتور و موتور خودرو شما جلوگیری کند.
2. نشت مایع خنککننده
هنگامی که رادیاتور به دلیل تجمع شدید زنگزدگی مسدود میشود، ممکن است در محفظه یا پرههای خنککننده، سوراخها یا ترکهای ریزی ایجاد شود. با وقوع این اتفاق، ممکن است قطرات کوچکی از مایع خنککننده را روی کف محل پارک خودرو یا مسیر پارکینگ خودرو مشاهده کنید.
زنگزدگی داخل رادیاتور اغلب به دلیل استفاده از مایع خنککننده بیکیفیت یا اضافه کردن آب لولهکشی معمولی (به جای آب مقطر) به مخلوط مایع خنککننده که حاوی آلایندههای بیشتری است، ایجاد میشود. اگر شستشوی رادیاتور به طور منظم انجام نشود، زنگزدگی بیشتری تشکیل شده و شروع به از بین بردن مخزن رادیاتور میکند.
با کوچکترین نشت مایع خنککننده، خودروی شما مجبور خواهد شد با مقدار ناکافی مایع خنککننده کار کند.
اگر نشتی را در اسرع وقت برطرف نکنید (یا حداقل سطح مایع خنککننده را پر نگه ندارید)، موتور شما ممکن است بیش از حد داغ شود و حتی به دلیل آسیب داخلی، نیاز به تعمیرات پرهزینه پیدا کند.
3. سرد بودن شلنگ پایینی رادیاتور
اگر رادیاتور کار خود را به درستی انجام دهد، متوجه خواهید شد که شلنگ بالایی رادیاتور در هنگام لمس بسیار داغ است، اما شلنگ پایینی فقط گرم است، زیرا مایع خنککننده در رادیاتور در حال جریان است.
اما اگر پس از مدتی رانندگی متوجه شوید که شلنگ پایینی رادیاتور سرد است، این احتمال وجود دارد که رادیاتور شما گرفتگی داشته باشد که از بازگشت جریان کامل مایع به پمپ آب جلوگیری میکند.
4. تغییر رنگ مایع خنککننده
مایع خنککننده خودرو باید دارای رنگ روشن باشد، اغلب سبز، زرد یا نارنجی (اما گاهی اوقات قرمز، صورتی یا آبی) و به راحتی از طریق رادیاتور و مجاری خنککننده داخل موتور جریان یابد.
با گذشت زمان، رسوبات داخلی و حتی لجن میتوانند مایع خنککننده را آلوده کنند. این امر باعث میشود رنگ آن به چیزی شبیه زنگزدگی یا حتی رنگ روغن تغییر کند. بررسی منبع انبساط مایع خنککننده اغلب سادهترین راه برای بررسی وضعیت مایع خنککننده است.
این مایع آلوده کمی غلیظتر نیز خواهد بود و به راحتی اجازه جریان در سیستم خنککننده را نمیدهد. این به نوبه خود شروع به مسدود کردن رادیاتور میکند و اگر اجازه دهید به اندازه کافی بد شود، کارایی رادیاتور ممکن است تا حدی کاهش یابد که باعث داغ شدن بیش از حد خودروی شما شود. در این شرایط باید فوراً شستشوی رادیاتور انجام شود.
علاوه بر این، برخی از خودروها که مجهز به گیربکس اتوماتیک هستند، دارای یک خنککننده روغن گیربکس(Exchenger) نیز می باشند. اگر نشتی در دیوارهای که این دو را از هم جدا میکند رخ دهد، مایع خنککننده و روغن گیربکس با هم مخلوط شده و مشکل را دوچندان میکنند.
5. مسدود شدن پرههای خارجی رادیاتور
رادیاتورها برای حداکثر خنکسازی طراحی شدهاند. برای دستیابی به این هدف، لولههای پرهدار نازک در جلوی رادیاتور قرار میگیرند. این لولهها مایع خنککننده داغ را حمل میکنند. هنگام رانندگی، فن رادیاتور هوای بیرون را روی این پرهها میدمد تا دمای مایع خنککننده را قبل از برگشت به موتور کاهش دهد.
اگر این پرهها توسط خاک، حشرات، برگها یا مواد دیگر مسدود شوند، جریان هوا قطع میشود که به مایع خنککننده اجازه نمیدهد به اندازهای که لازم است خنک شود.
در بیشتر خودروها، معمولاً دسترسی کافی وجود دارد (ممکن است لازم باشد یک یا دو پوشش پلاستیکی را بردارید) تا با استفاده از شلنگ آب و یک نازل اسپری، هرگونه آلودگی که ممکن است جلوی رادیاتور را مسدود کرده باشد، شستشو دهید.
6. کار نکردن بخاری برای کابین مسافر
بخاری کابین خودرو به عبور مایع خنککننده داغ از هسته بخاری (heater core) و سپس دمیدن هوای داغ حاصل توسط فن دمنده به داخل فضای سرنشینان بستگی دارد. اگر رادیاتور مسدود شده یا نشتی داشته باشد، مایع خنککننده داغ کافی به هسته بخاری نمیرسد تا گرمایش مناسب فضای داخلی خودرو را فراهم کند.
اگرچه اغلب یک ترموستات خراب مشکل اصلی است، اما گاهی اوقات، یک مشکل در رادیاتور میتواند مقصر باشد.
7. خم شدن یا آسیب دیدن پرههای رادیاتور
علاوه بر گرفتگی ناشی از مواد خارجی که به جلوی رادیاتور چسبیدهاند، جریان هوا همچنین میتواند زمانی مسدود شود که تعداد زیادی از پرهها خم شده یا آسیب ببینند. این پرهها بسیار ظریف هستند و برخورد یک تکه سنگریزه ریز در حین رانندگی میتواند باعث آسیب شود.
آسیب همچنین میتواند در حین نصب یک رادیاتور جدید یا حتی هنگام پاشیدن آب برای تمیز کردن پرهها رخ دهد.
اگر از فشار آب بیش از حد مانند استفاده از جریان متمرکز یا کارواش پرفشار استفاده شود، پرهها میتوانند به راحتی خم شده و جریان هوا را مسدود کنند. هنگامی که تعداد کافی از پرهها آسیب میبینند، میتواند رادیاتور را به اندازهای مسدود کند که باعث داغ شدن بیش از حد موتور شود.
8. خروج بخار از زیر درب موتور
اگر متوجه خروج بخار از زیر درب موتور خودروی خود شدید، این یک نشانگر واضح است که سیستم خنککننده شما مشکل دارد و رادیاتور ممکن است مقصر باشد. این بخار زمانی تشکیل میشود که مایع خنککننده، که معمولاً در داخل رادیاتور و سیستم خنککننده محصور است، به بیرون نشت کرده و با قطعات داغ موتور تماس پیدا کند.
ممکن است بخار بسیار شدید به نظر برسد، اما در واقع یک علامت هشداردهنده مفید است. این به شما میگوید که مایع خنککننده شما در حال فرار است و موتور شما بسیار داغ شده است. این میتواند به دلیل ترک در رادیاتور، نشتی شلنگ رادیاتور یا خرابی واشر سرسیلندر باشد.
اگر بخار مشاهده کردید، بهتر است در اسرع وقت با حفظ ایمنی کنار بکشید. ادامه رانندگی میتواند منجر به آسیب شدید موتور شود. در چنین مواقعی، موتور را خاموش نکنید و فورا با ریختن آب بر روی رادیاتور، به خنک شدن موتور کمک کنید، هنگامیکه اطمینان پیدا کردید که خروج شدید بخار آب از داخل اتاق موتور به اتمام رسیده است و دمای مایع خنک کننده موتور به میزان مناسب رسیده است، می توانید اقدام به باز کردن درب موتور نمائید. توجه داشته باشید که بخار خروجی از رادیاتور خودرو دارای انرژی گرمائی بسیار زیاد است و می تواند آسیب جدی به دست و صورت وارد نماید.
رادیاتور مسدود شده در مقابل واشر سرسیلندر سوخته
در حالی که یک رادیاتور مسدود شده و یک واشر سرسیلندر سوخته میتوانند باعث داغ شدن بیش از حد موتور شوند، اما اینها مشکلات متمایز با شدت و علائم متفاوتی هستند. در اینجا نحوه تشخیص آنها آورده شده است:
تفاوتهای کلیدی
- وضعیت مایع خنککننده: یک رادیاتور مسدود شده اغلب دارای مایع خنککننده تغییر رنگ داده یا کثیف است. با واشر سرسیلندر سوخته، ممکن است روغن مخلوط شده با مایع خنککننده را ببینید.
- پیچیدگی تعمیر: رفع مشکل رادیاتور مسدود شده معمولاً شامل تمیز کردن یا تعویض است. واشر سرسیلندر سوخته نیاز به باز کردن گسترده موتور دارد.
- هزینه تعمیر: تعمیرات رادیاتور به طور کلی ارزانتر از تعمیر واشر سرسیلندر سوخته است. عملکرد موتور: یک رادیاتور مسدود شده عمدتاً بر خنکسازی تأثیر میگذارد، در حالی که واشر سرسیلندر سوخته میتواند باعث مشکلات قابل توجهی در عملکرد موتور شود.
اگر مطمئن نیستید که با کدام مشکل روبرو هستید، لطفاً از یک کارشناس و یا مکانیک آموزش دیده و حرفهای بخواهید که مشکل را تشخیص دهد. در غیر این صورت، احتمال آسیب جدی به موتور بسیار بیشتر است.
نکات نگهداری رادیاتور
- از مایع خنککننده مناسب استفاده کنید: همیشه از نوع مایع خنککنندهای که توسط سازنده خودروی شما توصیه شده است، استفاده کنید. استفاده از مایع خنککننده نامناسب میتواند منجر به خوردگی و تجمع رسوبات در داخل رادیاتور شما شود.
- ترکیب مناسب مایع خنککننده را حفظ کنید: نسبت میزان آب و ضد یخ معمولا در دفترچه راهنمای خودرو اعلام شده است، همچنین این نسبت به آب و هوا و اقلیم محل تردد خودرو نیز بستگی دارد. استفاده از آب لولهکشی میتواند مواد معدنی را وارد رادایتور کند که به گرفتگی کمک میکنند. اگر نمیخواهید با آب مقطر سروکار داشته باشید، حتماً از مایع خنککننده از پیش مخلوط شده استفاده کنید که از قبل با نسبت صحیح مخلوط شده است.
- سیستم خنککننده را به طور منظم شستشو دهید: برنامه نگهداری خودروی خود را برای شستشوی مایع خنککننده دنبال کنید (این مورد باید در دفترچه راهنمای خودروی شما ذکر شده باشد). این کار اغلب به معنای شستشوی سیستم هر 3 سال یا 60 هزار کیلومتر است. اگر مکانیک شما شستشو را هر 40 هزار کیلومتر یا مشابه آن توصیه میکند، بسیار محتاط باشید، زیرا این کار در اکثر خودروها کاملاً غیرضروری است.
- سطح مایع خنککننده را مرتباً بررسی کنید: پایین بودن سطح مایع خنککننده میتواند منجر به داغ شدن بیش از حد و سایش سریعتر رادیاتور شما شود. سطح مایع خنککننده خود را حداقل ماهی یک بار بررسی کنید.
- به سرعت به نشتها رسیدگی کنید: اگر متوجه نشت مایع خنککننده شدید، در اسرع وقت آن را تعمیر کنید. نشتها میتوانند هوا را وارد سیستم کنند و منجر به خوردگی شوند.
- از محصولات نشتگیر استفاده نکنید: در حالی که این محصولات برای تعمیرات سریع وسوسهانگیز هستند، میتوانند در رادیاتور شما انباشته شوند و در طول زمان باعث گرفتگی شوند.
- نمای بیرونی رادیاتور را تمیز نگه دارید: به طور منظم بیرون رادیاتور خود را تمیز کنید تا ذرات خارجی را که میتوانند جریان هوا را مسدود کنند، پاک کنید. برای جلوگیری از آسیب رساندن به پرهها، از آب با فشار کم یا هوای فشرده استفاده کنید. اگر ماشین خود را در خانه میشویید، کافی است چند ثانیه با شلنگ جلوی رادیاتور را آب بگیرید. این کار رادیاتور شما را تمیز نگه میدارد.
- استفاده از فیلتر مایع خنککننده را در نظر بگیرید: برخی از فیلترهای مایع خنککننده که پس از تولید نصب میشوند، میتوانند به حذف آلایندهها از سیستم خنککننده شما کمک کرده و خطر گرفتگی را کاهش دهند.
- در هر صورت، برای بررسی وضعیت رادیاتور خودرو، لازم است تا به نمایندگی مراجعه نمود که دارای کارشناس و یا مکانیک آموزش دیده و با تجربه باشد.