علت بوی بنزین در کابین خودرو

نویسنده: علیرضا کرامتیان، مدیر مرکز فنی(آموزش و پشتیبانی فنی، گارانتی) و شبکه نمایندگی های خدمات پس از فروش شرکت رنو ایران

فصل تابستان و روزهای گرم همواره با آزردگی و ناراحتی سرنشینان خودرو همراه است و موجب می‌شود که حساسیت ایشان افزایش یابد، این وضعیت زمانی به اوج خود می‌رسد که بوی بنزین در اطراف خودرو و یا در کابین سرنشین خودرو نیز حس شود که در این صورت علاوه بر رنجش، موجب ترس و نگرانی ایشان نیز می‌گردد. این در حالی است که می‌توان با رعایت چند اصل ساده، این مشکلات را برطرف کرده و یا به حداقل رساند.

در این مقاله قصد داریم تا علت حس‌کردن بوی بنزین را در کابین سرنشینان و اطراف خودروهایی که در گره‌های ترافیکی متوقف هستند و انتظار می‌کشند که مسیر باز شده و به حرکت خود ادامه دهند را توضیح دهیم. لازم به ذکر است که آنچه توضیح داده خواهد شد در خصوص خودروهایی است که مطابق جدول زمانی به نمایندگی‌های مجاز مراجعه و کلیه سرویس‌های دوره‌ای را انجام داده و عدم وجود نشتی بنزین و یا ایرادات مربوط به سیستم سوخت‌رسانی در آنها تأیید شده است.

در کلیه خودروهای انژکتوری که دارای استاندارد آلایندگی بالائی هستند، قطعه‌ای بنام کنیستر بنزین وجود دارد.

تقریباً 20٪ از کل انتشار هیدروکربن (HC) از خودرو به دلیل تبخیر بنزین می باشد. کنیستر یک مخزن کوچک می باشد که برای جلوگیری از خروج بخارات بنزین از باک خودرو به محیط بیرون، طراحی و ساخته شده است. هدف از نصب کنیستر بر روی خودروهای انژکتوری این است که از آلودگی محیط زیست بوسیله بخارات بنزین موجود در باک خودرو جلوگیری به عمل آید. جنس دیواره داخلی کنیستر، از ذرات کربن فعال ساخته شده است، این ذرات که به شکل حفره های ریز کندوی عسل ساخته شده، مولکول های بخارات بنزین را در خود نگه می دارند و به محض اینکه شیر برقی این مخزن، بوسیله کامپیوتر موتور باز شد، بخارات به داخل منیفولد هوا هدایت شده و وارد سیلندرها می شوند و در فرآیند احتراق شرکت می کنند.

در صورت عدم تخلیه بخارات بنزین، مخزن کنیستر اشباع می‌شود و بخارات بنزین متراکم شده و به مایع تبدیل می‌شوند.

کنیستر بنزین دارای یک لوله ورودی است که به قسمت فوقانی باک متصل است و بخارات بنزین از طریق آن، وارد کنیستر می‌شوند. لوله دیگری در کنیستر وجود دارد و بخارات بنزین به‌وسیله آن، به سمت منیفولد هوا هدایت می‌شوند. یک سوپاپ‌ اطمینان در داخل کنیستر وجود دارد و هنگامی‌که میزان فشار بخارات بنزین در داخل مخزن کنیستر از حدی افزایش یابد، این سوپاپ‌ اطمینان باز شده و بخارات بنزین از طریق این شیر و یک لوله به سمت محیط بیرون راه پیدا می‌کنند.

با نقش کنیستر در خودرو و علائم خرابی آشنا شوید

شیر برقی کنیستر مطابق یک الگوریتم پیچیده و در زمان‌هایی که در برنامه کامپیوتر موتور تعریف شده است، باز شده و بخارات بنزینی که در کنیستر ذخیره شده‌اند، وارد منیفولد هوا می‌شوند. برنامه‌ریزی در کامپیوتر موتور به شکلی است که معمولاً میزان فشار بخارات بنزین در داخل کنیستر هوا به‌ندرت به مقداری می‌رسد که لازم شود تا شیر اطمینان باز شود و بخارات بنزین اضافی به محیط بیرون تخلیه شوند لذا در اغلب موارد، میزان فشار بخارات بنزین در داخل کنیستر متعادل است.

در فصل تابستان و در روزهایی که دمای هوا خیلی زیاد است، میزان تبخیر بنزین افزایش می‌یابد و ممکن است میزان فشار بخارات بنزین در داخل کنیستر از وضعیت طبیعی بیشتر شود و برای اینکه خطری خودرو و سرنشینان آن را تهدید نکند،  شیر اطمینان تعبیه شده در کنیستر باز می‌شود و بخارات اضافی به هوای آزاد راه پیدا می‌کند. لازم به ذکر است که در بدترین حالت نیز حجم بخارات بنزین خارج شده از لوله خروجی کنیستر به محیط، آن‌قدر نیست که مشکلی برای خودرو و سرنشینان ایجاد کند و یا موجب آتش‌سوزی و یا انفجار گردد. به همین دلیل است که گاهی اوقات وقتی از کنار خودروهایی که در ترافیک ایستاده‌اند و منتظر هستند تا مسیر باز شود و یا خودروهایی که با موتور روشن در کنار خیابان ایستاده‌اند، عبور می‌کنیم اندکی بوی بنزین را می‌توانیم حس کنیم.

با نقش منیفولد در خودرو آشنا شوید

در بعضی از خودروها که کنیستر آنها در قسمت جلوی خودرو و در نزدیکی کانال ورودی هوا به داخل کابین سرنشینان خودرو قرار دارد، چنانچه راننده کولر خودرو را روشن کرده باشد و دریچه گردش هوا (Recirculation Flap) در وضعیتی قرار گرفته باشد که هوا از محیط بیرون خودرو، وارد کابین سرنشینان خودرو شود، گاهی اوقات ممکن است شرایط هوای عبوری به شکلی قرار گیرد که بخارات بنزین به داخل خودرو هدایت شوند که در این وضعیت ممکن است سرنشینان بوی بنزین را استشمام کنند و موجبات نگرانی آنها فراهم گردد.

انتشار بخار بنزین به هوا علاوه بر اینکه موجب حس‌شدن بوی آن توسط سرنشینان و رهگذران می‌شود، موجب آلودگی محیط‌زیست نیز می‌گردد.

چند توصیه برای جلوگیری از انتشار بوی بنزین در اطراف و کابین سرنشینان:

با انجام بعضی کارهای ساده، می‌توان از میزان تبخیر بنزین در باک و اشباع کنیستر از بخار بنزین جلوگیری نمود. وقتی میزان بنزین در باک بنزین کم می باشد، لمبر و تکان بنزین در داخل باک بیشتر است، بنزین داخل باک خودرو در دست‌اندازها، سرپیچ‌ها و هنگام ترمز و شتاب، دچار نوسان زیادی شده و میزان تبخیر آن افزایش می‌یابد، افزایش بنزین در داخل باک، موجب اشباع شدن کنیستر از بخار بنزین شده که باز شدن شیر اطمینان را به دنبال خواهد داشت که نتیجه آن تخلیه بخارات بنزین به محیط، حس‌شدن بوی بنزین توسط سرنشینان و آلودگی محیط‌ زیست خواهد بود، در تابستان و در روزهای گرم سال سعی نمایید تا میزان بنزین در باک را همیشه بیش از نصف نگهدارید تا میزان لمبر و تکان بنزین در داخل باک کمتر شود.

سعی کنید در ترافیک و در زمانی که خودرو متوقف است، از سیستم تهویه مطبوع کمتر استفاده کنید.

بهتر است در ترافیک‌ها دریچه گردش هوا (Recirculation Flap) در کابین سرنشینان را در وضعیتی قرار دهید که هوا از خارج خودرو به کابین سرنشینان وارد نشود.

هرگز لوله کنیستر که به هوای آزاد راه دارد را مسدود نکنید زیرا همان‌طور که گفته شد این لوله وقتی میزان بخارت بنزین در داخل کنیستر اشباع شده باشد، بخارت اضافی را از طریق همین لوله به محیط بیرون منتقل می‌نماید لذا این لوله می‌بایست همیشه باز بوده و اگر شلنگ به این لوله متصل است، به هیچ عنوان نباید دچار تاشدگی و یا له شدگی باشد.

خرابی شیر برقی کنیستر موجب اختلال در عملکرد موتور می‌شود لذا لازم است در سرویس‌های دوره‌ای در نمایندگی‌های مجاز کنترل شود.

میزان بخارات بنزین در داخل کنیستر هرقدر هم که زیاد شود و موجب اشباع آن گردد، هرگز موجب آتش‌سوزی و یا انفجار نخواهد شد بلکه بخارات بنزین که در حفره‌های ریز داخل کنیستر جمع می‌شوند، تبدیل به مایع شده و به داخل باک برمی‌گردند لذا حس‌شدن بوی بنزین در داخل کابین خودرو و یا در اطراف خودرو نباید موجب نگرانی از انفجار و آتش‌سوزی در خودرو گردد ولی باید به این نکته دقت کنید که استشمام بخارات بنزین موجب آسیب دیدن سرنشینان خصوصاً اندام های تنفسی خواهد شد بنابراین لازم است تا سرنشینان بیشتر از آنچه که نگران آتش‌سوزی و انفجار در خودرو هستند، نگران سلامتی و عدم آسیب‌دیدگی بدن خود باشند.

نتیجه‌گیری:

کنیستر قطعه‌ای در خودرو است که وظیفه آن جلوگیری از خروج بخارات بنزین از باک خودرو به بیرون و جلوگیری از آلودگی محیط‌ زیست است. علاوه بر این کنیستر موجب می‌شود تا با هدایت بخارات بنزین به منیفولد هوا، عملکرد موتور بهبود یابد. یک شیر اطمینان در این قطعه وجود دارد که چنانچه میزان بخارات بنزین در کنیستر اشباع شود، باز شده و بخارات بنزین اضافی از طریق یک لوله به بیرون راه می‌یابند. میزان این بخارات در حدی نیست که موجب نگرانی از بابت آتش‌سوزی و یا انفجار شود ولی اگر این بخارات از طریق سیستم تهویه مطبوع وارد کابین سرنشینان شود، سلامت ایشان را تهدید خواهد کرد. با رعایت چند نکته ساده می‌توان از تبخیر زیاد بنزین در باک خودرو و اشباع کنیستر جلوگیری به عمل آورد و از نگرانی صاحبان خودرو و سرنشینان خودرو کم نمود.

لازم به ذکر است که انتشار بوی بنزین در اطراف و یا کابین سرنشینان خودرو می‌تواند دلایل دیگری داشته باشد که مربوط به سیستم سوخت‌رسانی باشد. مطلبی که در بالا عنوان شد و توضیحاتی که ارائه شد، با فرض این بوده است که کلیه قطعات موتور و خصوصاً سیستم سوخت‌رسانی توسط کارشناس آموزش دیده در نمایندگی مجاز بازرسی شده و هیچ‌گونه نشتی و یا ایرادی مشاهده نشده است.

What is the cause of the smell of gasoline in the passenger cabin and around the car? Tips for summer

Writer: Alireza Keramatian/ Renault IRAN Technical Hub and Network Manager