با نقش منیفولد در خودرو آشنا شوید

حرکت کردن یک خودرو از نظر فنی نیازمند پیش نیازهای زیادی است که توسط قطعات مختلف با وظایف متفاوت انجام می شود. از زمان روشن کردن خودرو که با همکاری قطعاتی مانند باتری، شمع و وایر آغاز می شود و توسط قطعات درون پیشرانه مانند سیلندر، پیستون و واشر سر سیلندر ادامه پیدا می کند اعضای مختلف خودرو باید وظایف خود را به خوبی انجام دهند تا احتراق سوخت در پیشرانه منجر به حرکت نرم و ایمن خودرو شود.

همانطور که در مقالات گذشته نیز خواندیم برای احتراق سوخت نیاز است که بنزین توسط پمپ بنزین و پس از آن سوزن انژکتور به درون محفظه پاشش شود و در آنجا با هوای مکش شده به داخل محفظه احتراق ترکیب و موجب حرکت خودرو شود. پس از پایان مرحله احتراق نیز از آنجایی که فرایند شیمیایی سوختن، گازهایی تولید می کند باید این گازها از محفظه احتراق خودرو به بیرون تخلیه شوند.

به همین منظور قطعه ای به نام منیفولد (به انگلیسی Manifold) در پیشرانه وسایل نقلیه درون سوز قرار گرفته است که به دو نوع ورودی یا هوا و خروجی یا دود تقسیم شده و وظایف مختلفی دارند؛ منیفولد ورودی (Inlet) وظیفه دارد که ترکیب مخلوط شده هوا و سوخت را به درون محفظه احتراق هدایت کند و در مقابل وظیفه منیفولد خروجی (Outlet) هدایت و تخلیه گازهای حاصل از احتراق موتور به بیرون است. با وجود اینکه منیفولد در ظاهر نقش ساده ای در خودرو ایفا می کند اما این وظیفه از اهمیت و حساسیت بالایی در عملکرد صحیح پیشرانه برخوردار است.

اگر خودرو را به بدن تشبیه کنیم منیفولد هوا همانند ریه های آن است. این قطعه از یک سری مجرا تشکیل شده است که هوای ورودی را به سیلندرها وارد می کند تا میزان مشخصی از هوا با مقدار تعیین شده ای از سوخت با یکدیگر ترکیب شوند. بیشتر موتورهای احتراق داخلی در فرایند چهار مرحله ای عمل می کنند و در طی اولین مرحله (به نام مرحله مکش) هوا از ورودی منیفولد توسط سوپاپ داخل سیلندر می شود. سپس این سوپاپ های ورودی برای سه مرحله دیگر (تراکم، احتراق و تخلیه) بسته شده و هنگامی که چرخه دوباره شروع شود دوباره باز می شوند. منیفولد ورودی مسئولیت دارد که از ورود هوای کافی در زمان باز شدن سوپاپ اطمینان پیدا کند و به علاوه میزان برابری هوا را به همه سیلندرها انتقال دهد.

در گذشته منیفولد هوا در خودروهای کاربراتوری از جنس چدن یا آلیاژ آلومنیوم بود و بسته به مشخصات فنی موتور مورد استفاده، طراحی متفاوتی داشت. اما در خودروهای امروزی که سیستم سوخت رسانی آنها انژکتوری است منیفولد دارای یک طراحی یکپارچه است و استپر موتور نیز در ابتدای آن قرار دارد.

همچنین منیفولد خروجی نیز اولین قطعه از سیستم اگزوز خودرو است که به بلوک موتور متصل می شود. این قطعه گازهای خروجی حاصل از احتراق سوخت تمام سیلندرها را به سمت مبدل کاتالیزور اگزوز خودرو منتقل می کند. نشت در منیفولد خروجی یا خرابی واشر آب بندی باعث خارج شدن دود از مسیر خود و آسیب رساندن به سلامت خورو می شود. به علاوه این اتفاق باعث می شود اطلاعات اشتباهی به سنسور اکسیژن خودرو ارسال شود. منیفولد خروجی به ازای هر خروجی در سرسیلندر موتور، یک مجرا خروجی را داراست که در نهایت همه وارد یک کانال می شوند. برای جلوگیری از هرگونه نشتی از یک واشر مخصوص نیز استفاده می شود.

خرابی واشر آب بندی منیفولد خروجی معمولا باعث افزایش صدای موتور خودرو و دوده زدن محل اتصال آن می شود. این اتفاق باعث می شود گازهای خروجی به خوبی تحلیه نشوند و در نتیجه در هنگام کار کردن موتور برای مدت طولانی یا در دورهای بالا، دمای موتور افزایش محسوسی داشته باشد که می تواند آسیب های فراوانی را برای خودرو به همراه داشته باشد.

احتمال آسیب ‌دیدگی شدیدتر منیفولد خروجی مانند ترک ‌یا شکستگی کمتر است اما در صورت وارد آمدن ضربه شدید به لوله اگزوز از عقب خودرو در تصادفات و یا ریختن آب سرد بر منیفولد داغ نیز ممکن است این اتفاق رخ دهد. در چنین حالتی تعویض این قطعه تنها راه ممکن خواهد بود.

علائم خرابی منیفولد ماشین

یکی از مهمترین موارد در هنگام نصب منیفولد بر روی خودرو آب بندی آن است و به این منظور محل اتصال منیفولد با سر سیلندر توسط واشر کاملا آب بندی می شود تا جلوی هر گونه نشت هوا را بگیرد. نشت منیفولد زیاد معمول نیست اما احتمال رخ دادن آن نیز وجود دارد.

البته اکثرا رانندگان تصور می کنند در صورتی که منیفولد به خوبی آب بندی نشود هوای کمتری به سیلندر خودرو می رسد اما در واقعیت اتفاق کاملا متفاوت روی می دهد. از آنجا که فشار هوای داخل منیفولد کمتر از فشار هوای اطراف موتور است در نتیجه هوا به جای خروج از محفظه، به آن وارد می شود و در نتیجه میران نسبت هوا و سوخت در سیلندر به هم می خورد. ورود هوای اضافی به داخل سیلندر باعث کاهش میزان بنزین و در نهایت کیفیت پایین احتراق خواهد شد.

بنابراین به خاطر بسپرید که هر بار که یکی از آن احتراقهای کوچک در داخل سیلندر ماشین شما اتفاق می افتد، میل لنگ را به حرکت در می آورد؛ بنابراین اگر هوا و بنزین کافی برای فرایند احتراق وجود نداشته باشد، احتراق ها ضعیف تر خواهند شد و موتور شما باید سخت تر کار کند. در نتیجه اگر متوجه شوید که ماشین شما هر بار که روی پدال گاز فشار می آورید، به آرامی جواب می دهد، نشت در منیفولد ورودی می تواند منشا این اتفاق باشد.

با این حال دلایل احتمالی دیگر برای این اتفاق نیز وجود دارد. برای اطمینان از اینکه نشت هوا در منیفولد، عامل گاز نخوردن خودرو است باید به صدای خودرو در زمان کار کردن درجا گوش دهید. شنیده شدن صداهایی مانند زوزه کشیدن، سوت زدن یا مکش هوا می تواند از نشانه های خرابی این قطعه باشد. همچنین سخت کار کردن خودرو در حالت درجا یا دیر خاموش شدن پس از بسته شدن سوئیچ نیز می تواند از نشانه های خرابی منیفولد باشد.

منیفولد اصلی رنو

همانطور که در بالا خواندید منیفولد با وجود اینکه قطعه ساده ای محسوب می شود اما از اهمیت بالایی در عملکرد خودرو و ایمنی آن و همچنین سلامت سرنشینان دارد در نتیجه مجله رنو ایران توصیه می کند تا در صورت برخورد با علائم مذکور در اولین فرصت خودروی خود را به یکی از نمایندگان خدمات پس از فروش رنو و یا شرکای تجاری آن در سراسر کشور انتقال دهید تا توسط متخصصین مورد بررسی قرار گیرد.

البته در صورتی که به این نمایندگی ها دسترسی ندارید تا حد امکان سعی کنید که قطعه مورد نیاز را از میان قطعات استاندارد و اصلی تهیه کنید. قطعات اصلی رنو دارای مشخصه هایی است که شناسایی آنها را از نمونه های تقلبی آسان می کند.

به منظور تشخیص بسته بندی اصلی از سایر بسته بندی ها می بایست به نکات زیر توجه کنید:

• عبارت "Group Renault" و "Groupe Renault" به هر دو زبان انگلیسی و فرانسوی بر روی کلیه جعبه ها درج شده است.
• عبارت "Genuine Parts" و "Pieces D'Origine" و"Piezas De Origen" (به معنای قطعه اصلی) نیز بر روی کلیه جعبه ها به چاپ رسیده است.

به جز این دو عبارت هر عبارت دیگری بر روی جعبه ها مشاهده شود به معنای تقلبی بودن بسته قلمداد می شود. همچنین در حال حاضر قطعه یدکی اصلی در دو بسته بندی سفید و کارتن‌ها قهوه‌ای رنگ عرضه می‌شوند.

شاخصه دوم شناسایی قطعه اصلی و استاندارد رنو درج برچسب های امنیتی این شرکت بر روی بسته بندی قطعه است. این برچسب ها دارای کد پیگیری منحصر به فرد هستند که جهت شناسایی فروشنده قطعه و کشور سازنده مورد استفاده قرار می گیرند. به علاوه در ساخت این بر چسب ها از جوهر حساس به نور استفاده شده است که با تغییر زوایه تابش رنگ آن از خاکستری به طلایی تغییر می کند.