واشر سر سیلندر چگونه می سوزد؟

در موتورهای درون سوز احتراقی که بر پایه احتراق بنزین یا گازوئیل و تبدیل انرژی شیمیایی به مکانیکی کار می کنند نقش یک قطعه از قطعات سیلندر از اهمیت زیادی برخوردار است. از آنجایی که احتراق سوخت درون سیلندر موتور حرارت بالایی تولید می کند و سوخت در محفظه بسته ای می سوزد در نتیجه فشار گاز و دما در آن بسیار زیاد است.

واشر سر سیلندر (به انگلیسی Cylinder Head Gasket ) قطعه ای از جنس پنبه نسوز، فولاد و مس استکه در بلوک موتور بین سیلندر و سر سیلندر قرار می گیرد و وظیفه اصلی و ذاتی آن نشت بندی فضای موجود بین این دو قسمت است.

نشت بندی فضای بین بلوک موتور که قطعات مکانیکی در آن قرار گرفته اند و سر سیلندر که قطعاتی مانند سوپاپ، نشیمن گاه سوپاپ ها و اتاقک های احتراق در آن قرار گرفته اند از اهمیت زیادی برخوردار است؛ از آنجایی که در موتورهای احتراقی در زمان عملکرد دمای بالایی تولید می شود بنابراین خنک سازی آن مهم است و از روغن و مایعات برای خنک کردن آن استفاده می شود. در صورتی که نشت بندی بین موتور و سرسیلندر به خوبی انجام نشده باشد این مایعات و بخارات ناشی از آنها از فضای احتراق خارج شده و باعث آسیب رسانی به خودرو می شوند؛ این وظیفه همان کاری است که بر عهده واشر سر سیلندر است.

انواع واشر سر سیلندر

بیشتر موتورهای مدرن و امروزی از واشر سرسیلندرهای فولادی چند لایه استفاده می‌کنند و در موتورهای قدیمی تر، واشر سرسیلندرهایی از جنس کامپوزیت آزبست و گرافیتی مورد استفاده قرار می گرفتند. در برخی از موتورها ممکن است واشر سرسیلندرهای مسی استفاده شود.

به طور کلی انواع واشر سر سیلندر عبارتند از:

- واشر سر سیلندر از جنس فولاد چند لایه (MLS): این نوع واشر که به روزترین واشر سر سیلندر است به صورت معمولاً از حدود ۲ تا ۵ لایه نازک استیل که به یکدیگر پرس شده اند تشکیل شده است. لایه ای که قرار است با سیلندر در تماس باشد نیز با ماده ای شبیه پلاستیک پوشانیده می شود.
- واشر سر سیلندر از جنس مس: این نوع واشر معمولاً از ماشینکاری یک ورق مس ساخته می شود و عملیات اورینگ سازی نیز روی آن انجام می شود. همچنین واشرهایی مسی از دوام بالایی برخوردار هستند.
- واشر سر سیلندر از جنس کامپوزیت: این واشرها دارای فناوری قدیمی هستند و به طور معمول از آزبست یا گرافیت ساخته می شدند که امروزه به دلیل مشکلاتی که برای سلامتی انسان های دارا هستند به کارگیری آنها بسیار کم شده است.
- واشر سر سیلندر از جنس الاستومتریک: این نوع واشر توسط شرکت روور (Rover) در خودروهای سری K مورد استفاده قرار گرفت. این واشر از یک صفحه مرکزی فولادی که اطراف آن توسط سیلیکون پوشانده شده ساخته می شود. این فناری در اصل در ساخت موتور خودروهای فرمول یک به کار می رود.

بدون در نظر گرفتن جنس آن، واشر سرسیلندر سه وظیفه اصلی دارد:

همانطور که در ابتدای مقاله گفته شد اصلی ترین وظیفه واشر سر سیلندر نشت بندی سیلندر است تا فشارها را به منظور داشتن بهینه ترین حالت کارکرد سیلندر حفظ کند.

دومین وظیفه ای که بر عهده واشر سر سیلندر است هدایت مایعات در بلوک سیلندر است. مایعات خنک کننده و روغن که برای روانکاری و خنک کاری موتور مورد استفاده قرار می گیرند از طریق مسیرهایی که روی واشر سر سیلندر تعبیه شده اند در محفظه گردش می کند.

سومین وظیفه واشر سیلندر نیز حفظ و نگهداری این مایعات در مسیرهای مشخص و جلوگیری از اختلاط آنها با یکدیگر و در نتیجه آسیب دیدن خودرو است. همچنین، واشر سرسیلندر از نزدیک شدن گازهای احتراق به مسیرهای مخصوص مایع خنک کننده و روغن موتور جلوگیری می‌کند و بالعکس.

دلایل خرابی واشر سر سیلندر رنو:

خرابی یا به اصطلاح سوختن واشر سر سیلندر می تواند خسارات زیادی به همراه داشته باشد و عدم توجه به این اتفاق اوضاع را بدتر می کند. فرایند تعویض این قطعه با وجود اینکه از پیچیدگی زیادی برخوردار نیست اما بسیار زمان بر است و حدود ۷۵ درصد هزینه مربوط به دستمزد است.

یکی از دلایل اصلی سوختن واشر سر سیلندر داغ شدن موتور خودرو به دلایلی مانند کم شدن آب رادیاتور و جوش آوردن ماشین است. در صورتی که فن خنک کننده رادیاتور نیز به خوبی عمل نکند موجب بالا رفتن دمای موتور و آسیب به واشر سر سیلندر می شود. وجود ایراد یا نقصی در قطعات سیستم خنک کننده خودرو مانند ترموستات یا عدم استفاده از ضد جوش در تابستان نیز از اقداماتی است که می تواند موجب آسیب دیدن واشر سر سیلندر رنو شما در اثر افزایش دمای موتور شود.

مسدود شدن مجراهای عبور آب در موتور، خنک نشدن آب رادیاتور به دلیل وجود رسوبات، نقص فنی در واتر پمپ خودرو و عدم گردش جریان آب در موتور که همگی موجب افزایش دمای موتور خودرو می شوند می توانند سوختن واشر سر سیلندر را در پی داشته باشد.

علائم خرابی واشر سر سیلندر رنو:

در صورتی که هر کدام از علائم زیر را در خودروی خود مشاهده کردید در اولین فرصت به یکی از نمایندگی های سراسری رنو مراجعه کنید تا وضعیت واشر سر سیلندر خودروی شما را مورد بررسی دقیق قرار دهند:

- خروج آب از اگزوز خودرو
- افزایش غیر طبیعی دمای موتور
- کاهش قدرت و توان موتور خودرو
- اختلاط آب و روغن خودرو یا همان به اصطلاح آب- روغن قاطی کردن
- دیر روشن خودرو و بد کار کردن موتور آن
- خروج بخار یا دود سفید از اگزوز خودرو در زمانی که موتور خودرو گرم است
- کم شدن آب رادیاتور خودرو در صورتی که از سلامت بقیه قطعات سیستم خنک سازی اطمینان دارید
- شنیدن صدای جریان آب در خودرو
- مشاهده روغن در مخزن رادیاتور

در صورت مشاهده هر کدام از علائم بالا از ادامه حرکت دادن رنو خود خودداری کرده و در اولین فرصت به یکی از نمایندگی های سراسر رنو در ایران مراجعه کنید.