با ۵ نشانه خرابی پمپ روغن گیربکس اتوماتیک از نوع هیدرولیک آشنا شوید
اگر وسیله نقلیه شما مجهز به گیربکس اتوماتیک از نوع هیدرولیکی است، آیا هنگام تعویض دنده رفتار عجیبی دارد یا صداهای غیرمعمول تولید می‌کند؟ در این صورت، ممکن است پمپ گیربکس آن آسیب دیده باشد. خرابی از این نوع می‌تواند منجر به مجموعه‌ای از مشکلات مربوط به گیربکس با شدت‌های مختلف شود.
در ادامه با مجله رنو ایران همراه باشید تا اطلاعات بیشتری در مورد رایج‌ترین علائم خرابی پمپ روغن گیربکس از نوع هیدرولیکی، هزینه تعمیر آن و اینکه آیا می‌توانید تا زمان مراجعه به سرویس به رانندگی ادامه دهید، کسب کنید.
پمپ گیربکس چیست؟
پمپ روغن گیربکس (معروف به پمپ روغن گیربکس) یک جزء تخصصی و جدایی‌ناپذیر از گیربکس خودرو است. این پمپ وظیفه گردش سیال در کلیه مدارات و قسمت های مختلف گیربکس خودرو را بر عهده دارد. جریان روغن در قسمت های مختلف گیربکس موجب روان کاری، تمیزکاری و خنک کاری قطعات داخلی گیربکس می شود.
خود پمپ گیربکس معمولاً در قسمت جلویی محفظه گیربکس وسیله نقلیه شما قرار دارد. این پمپ توسط موتور خودرو، معمولاً از طریق مبدل گشتاور، به حرکت در می‌آید. در بیشتر موارد، برای سرویس یا تعویض پمپ گیربکس، نیاز به برداشتن گیربکس است، زیرا در غیر این صورت به راحتی قابل دسترسی نیست.
مانند اویل پمپ موتور خودرو که مایعات روان‌کننده حیاتی را نیز به گردش در می‌آورد، پمپ گیربکس نیز به همان اندازه حیاتی است. بدون یک پمپ روغن سالم، عملکرد افت می کند و خطر آسیب داخلی زیاد خواهد بود.
به همین ترتیب، اگر پمپ گیربکس خودرو شما از کار بیفتد، در رانندگی شما نیز اختلال ایجاد خواهد شد و در صورت ادامه رانندگی، آسیب جدی به قطعات داخلی گیربکس وارد خواهد شد.
علائم خرابی پمپ روغن گیربکس
خرابی پمپ گیربکس خودرو اغلب با تعدادی علائم ثانویه همراه است که چندین مورد از آنها می‌توانند بر قابلیت رانندگی خودرو تأثیر منفی بگذارند. اگر می‌خواهید از آسیب مکانیکی اضافی جلوگیری کنید، تشخیص زودهنگام این علائم کلیدی است.
بوی روغن سوخته
در بسیاری از موارد، هنگام مواجهه با مشکل پمپ گیربکس، ممکن است متوجه بوی روغن "داغ" یا "سوخته" از وسیله نقلیه خود شوید. این بوی روغن گیربکس بیش از حد داغ شده است که نتوانسته به درستی گردش و خنک شود.
این بوی ناخوشایند اغلب پس از رانندگی طولانی مدت، به ویژه در هوای گرم یا در هنگام ترافیک‌های سنگین، شدیدتر می‌شود.
صداهای غیرعادی
همچنین شنیدن صدای "ناله" از ناحیه گیربکس کاملاً رایج است. این صدا معمولاً هنگام شتاب‌گیری یا تعویض دنده، بیشتر می‌شود.
همچنین ممکن است صداهای سایش جزئی یا برخورد فلزات را بشنوید زیرا اجزای گیربکس شما بدون روغن‌کاری مناسب شروع به تماس می‌کنند، به عبارت دیگر عملیات روان کاری بدرستی انجام نمی گیرد.
تعویض دنده‌های سخت یا نامنظم
تعویض دنده سخت یا نامنظم یکی دیگر از علائم رایج مرتبط با خرابی پمپ گیربکس است. ممکن است هنگام تعویض دنده از یک دنده به دنده دیگر، احساس ضربه یا تأخیر کنید.
این اتفاق به این دلیل رخ می‌دهد که گیربکس شما نمی‌تواند فشار کافی سیال را حفظ کند و این امر مستقیماً بر عملکرد روان آن تأثیر می‌گذارد.
لازم به ذکر است که نامنظم عوض شدن دنده و یا احساس ضربه در هنگام تعویض دنده می تواند دلایل دیگری داشته باشد.
لغزش گاه به گاه
همچنین احتمال دارد گیربکس خودروی شما هنگام رانندگی، هر زمان که خرابی پمپ گیربکس رخ می‌دهد، از دنده خارج شود. ممکن است احساس کنید که موتور شما بدون افزایش سرعت متناظر، دور موتور بالاتری نسبت به حالت عادی دارد، یا وسیله نقلیه شما هنگام شتاب‌گیری ناگهان قدرت خود را از دست می‌دهد.
این علامت خاص احتمالاً با گذشت زمان بدتر می‌شود و در نهایت به شدت بر قابلیت رانندگی کلی تأثیر می‌گذارد.
مجددا لازم است تاکید شود که ایراداتیکه عنوان گردید، می توانند منشا ایراد متفاوتی داشته باشند و ممکن است پمپ روغن سالم باشد ولی بطور مثال تورک کنورتور و یا صفحات ترمزها و یا کلاچ ها باعث بروز ایردات مذکور شوند.
روشن شدن چراغ چک موتور
همچنین در صورت خرابی پمپ گیربکس، روشن شدن چراغ چک موتور خودروی شما غیرمعمول نیست. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که PCM (ماژول کنترل سیستم انتقال قدرت) یا TCM (ماژول کنترل گیربکس) تشخیص دهند که راندمان تعویض دنده به زیر سطح نرمال رسیده است.
هزینه‌های تعمیر پمپ روغن گیربکس
در بیشتر موارد، تعویض پمپ گیربکس وسیله نقلیه شما هزینه های زیادی در برخواهد داشت زیرا لازم است گیربکس از خودرو جدا شده و قطعات آن بطور کامل جدا شوند و پمپ روغن گیربکس تعویض گردد، برای باز و بست گیربکس قطعات دیگری مانند دست کامل واشر باید تعویض گردند، به همین دلیل هزینه تعویض پمپ روغن بالا است.
قیمت دقیق تعمیرات می‌تواند بسته به نوع و مدل وسیله نقلیه شما، میزان زمان مورد نیاز برای تعویض و محل انجام کار، به طور قابل توجهی متفاوت باشد. خودِ کار معمولاً بخش قابل توجهی از این هزینه را تشکیل می‌دهد، زیرا همانطور که عنوان شد برای دسترسی به پمپ، جداسازی کامل گیربکس ضروری است.
همچنین عاقلانه است که تعویض کامل گیربکس را به عنوان یک روش تعمیر مناسب در نظر بگیرید، به خصوص اگر به دلیل عدم روانکاری، احتمال آسیب به قطعات داخلی حیاتی گیربکس وجود داشته باشد.
اگر پمپ گیربکس شما خراب شده است، باید تصمیم بگیرید که آیا فقط پمپ را تعویض کنید یا کل گیربکس را. برای خودروهای قدیمی‌تر یا خودروهایی که مسافت پیموده شده بالایی دارند، تعویض کامل گیربکس می‌تواند در درازمدت مقرون به صرفه‌تر باشد، به خصوص اگر سایر اجزای گیربکس علائم فرسودگی را نشان دهند.
چه عواملی باعث خرابی پمپ روغن گیربکس می‌شوند؟
بیشتر پمپ‌های گیربکس به دلیل فرسودگی تدریجی و سایش قطعات داخلی آن مانند چرخ‌دنده‌ها، از کار می‌افتند. این قطعات برای عملکرد کلی خود پمپ و ایجاد فشار لازم برای روغن حیاتی هستند. با گذشت زمان و فرسودگی این اجزا، فشارهای عملیاتی پمپ به طور طبیعی کاهش می‌یابد.
البته، شرایط خاصی وجود دارد که می‌تواند این فرآیند فرسودگی را تسریع کند و منجر به کاهش عمر پمپ شود. یکی از رایج‌ترین موقعیت‌ها، کارکرد گیربکس با روغن بسیار کم است. در این شرایط، اصطکاک و گرمای بیش از حد ایجاد می‌شود که فرسودگی قطعات پمپ را تسریع می‌کند.
سایر عواملی که می‌توانند در خرابی زودرس پمپ نقش داشته باشند عبارتند از:
- روغن گیربکس آلوده که حاوی ذرات فلزی یا پلیسه است
- بکسل کردن منظم بارهای سنگین که فشار اضافی بر گیربکس شما وارد می‌کند
- رانندگی مکرر در ترافیک‌های توقف و حرکت که باعث می‌شود گیربکس شما سخت‌تر کار کند
- نادیده گرفتن فواصل سرویس توصیه شده گیربکس در برنامه نگهداری وسیله نقلیه شما
تعویض و نگهداری منظم روغن گیربکس می‌تواند با روغن‌کاری و خنک نگه داشتن مناسب این اجزای داخلی، به افزایش عمر پمپ گیربکس شما کمک کند.
آیا می‌توانید با پمپ گیربکس خراب رانندگی کنید؟
تلاش برای رانندگی با وسیله نقلیه‌ای که پمپ گیربکس آن خراب است هرگز توصیه نمی‌شود. انجام این کار شما را در معرض خطر قابل توجهی برای ایجاد آسیب اضافی و گران‌تر به قطعات دیگر گیربکس قرار می‌دهد.
به یاد داشته باشید، وظیفه اصلی پمپ گیربکس خودرو شما ایجاد جریان و فشار مناسب برای تمام مایعات روان‌کننده در داخل خود گیربکس است.
بدون روانکاری مناسب، آب‌بندها، یاتاقان‌ها و بوش‌ها و قطعات دیگر گیربکس می‌توانند به سرعت آسیب ببینند. این اغلب منجر به تعمیرات بسیار گسترده‌تر (و پرهزینه‌تر) نسبت به آنچه در ابتدا لازم بود، می‌شود. این شبیه به کار کردن موتور خودرو بدون پمپ روغن سالم است. آسیب می‌تواند فاجعه‌بار باشد و به طرز شگفت‌آوری سریع اتفاق بیفتد.
در هر صورت، باید وسیله نقلیه خود را در اسرع وقت توسط یک متخصص بررسی کنید تا خرابی پمپ گیربکس خودرو تأیید شود و بلافاصله پس از آن تعمیر/تعویض مناسب انجام شود.
انجام این کار خطر مواجهه با مشکلات مکانیکی اضافی را که به راحتی می‌تواند میلیون ها تومان به صورتحساب تعمیر شما اضافه کند، به حداقل می‌رساند.
سوالاتی که باید از مکانیک خود بپرسید
اگر به دنبال رفع خرابی احتمالی پمپ گیربکس هستید، آمادگی برای پرسیدن سوالات درست از کارشناس نمایندگی می‌تواند هم در هزینه و هم در دردسر شما صرفه‌جویی کند. در اینجا چند سوال وجود دارد که هنگام بحث در مورد مشکلات پمپ گیربکس در یک تعمیرگاه یا مرکز خدمات نمایندگی باید در نظر بگیرید:
آیا می‌توانید قطعه خراب را به من نشان دهید؟
همیشه پس از برداشتن پمپ گیربکس خراب، درخواست دیدن آن را داشته باشید. یک تعمیرگاه معتبر که کلیه دستگاه های عیب یابی و ابزارآلات مخصوص را دارا می باشد و توسط شرکت تولیدکننده خودرو پشتیبانی می شود و کارشناس فنی و مکانیک آن در دوره های آموزشی فنی، که بصورت تئوری و عملی برگزار می شود، شرکت کرده است، نباید مشکلی با نشان دادن قطعه آسیب دیده به شما و توضیح اینکه خرابی آن چگونه بر گیربکس شما تأثیر گذاشته، داشته باشد.
بسیاری از کارشناسان و مکانیک‌ها در واقع از توضیح به مشتریان در مورد خرابی‌های مکانیکی، لذت می‌برند. این نمایش بصری نه تنها مشکل را تأیید می‌کند، بلکه می‌تواند بینش ارزشمندی در مورد نحوه عملکرد گیربکس شما و دلیل وقوع خرابی ارائه دهد.
چه چیزی باعث خرابی شده است؟
درک علت اصلی خرابی پمپ گیربکس خودرو شما، هنگام جلوگیری از مشکلات آینده مهم است. بپرسید که آیا خرابی به دلیل فرسودگی طبیعی و آلودگی روغن گیربکس در اثر استهلاک قطعات داخلی آن بوده است یا کاری بوده که ممکن است انجام داده باشید یا انجام نداده باشید.
چه قطعات دیگری آسیب دیده‌اند؟
از آنجایی که خرابی پمپ گیربکس اغلب بر سایر اجزای گیربکس تأثیر می‌گذارد، از کارشناس و مکانیک آموزش دیده بخواهید هرگونه آسیب اضافی کشف شده در طول بازرسی را شرح دهد (اگرچه ممکن است قبلاً این کار را انجام داده باشند). این اطلاعات هنگام تصمیم‌گیری بین تعویض پمپ یا تعمیر کامل گیربکس حیاتی است.
چه ضمانتی ارائه می‌شود؟
درباره پوشش ضمانت برای قطعات و دستمزد بپرسید. اگر تعمیر گیربکس مطابق استانداردهای تعمیراتی و بوسیله ابزاآلات مخصوص و قطعات اصلی انجام شده باشد، نمایندگی در ارائه ضمانت بر اساس مسافت پیموده شده (کیلومتر کارکرد) و زمان نباید مشکلی داشته باشد.
چه اقدامات پیشگیرانه‌ای را توصیه می‌کنید؟
برای جلوگیری از مشکلات آینده گیربکس، توصیه‌هایی درخواست کنید. یک کارشناس و یا مکانیک آموزش دیده، باید در مورد فواصل مناسب نگهداری، مشخصات روغن و عادات رانندگی که می‌تواند عمر گیربکس تعمیر شده شما را افزایش دهد، مشاوره دهد.