دلایل روشن شدن چراغ هشدار سیستم کیسه هوا (Airbag) چیست؟

نویسنده: علیرضا کرامتیان، مدیر مرکز فنی(آموزش و پشتیبانی فنی، گارانتی) و شبکه نمایندگی های خدمات پس از فروش شرکت رنو ایران

سیستم کیسه هوا (Airbag) یکی از مهم‌ترین سیستم‌های ایمنی خودرو است و در تأمین سلامت سرنشینان خودرو، در هنگام تصادف بیشترین سهم را به عهده دارد. در اصطلاح فنی به این سیستم، سیستم غیرفعال(Inactive) گفته می‌شود. زیرا بعد از وقوع تصادف وارد عمل می شود.

این سیستم در رانندگی عادی به هیچ عنوان عمل نمی‌کند و فقط در صورتی فعال می‌شود که خودرو دچار تصادف شدید شود، حتی مقدار، جهت و زاویه اعمال نیرو به خودرو، در هنگام تصادف نیز در عمل کردن و یا عمل نکردن سیستم کیسه هوا (Airbag) مهم است. علاوه بر موارد مذکور، تعداد کیسه‌های هوا و پیش کشنده‌های نصب شده بر روی خودرو نیز در عملکرد کیسه هوا مهم می باشند. به طور مثال چنانچه خودرو فقط دارای کیسه هوای راننده و سرنشین جلو باشد، اگر ضربه شدیدی از کنار خودرو (از ناحیه ستون کناری)، به خودرو وارد شود و یا خودرو دیگری از این ناحیه، به این خودرو برخورد کند، ممکن است هیچ‌کدام از کیسه‌های هوای راننده و سرنشین جلو عمل نکنند زیرا در این وضعیت، عمل کردن کیسه‌های هوای راننده و سرنشین جلو نه‌تنها تأثیری در کاهش ضربه وارده نخواهند داشت بلکه ممکن است موجب آسیب دیدن بیشتر سرنشینان خودرو نیز بشود.

لازم به ذکر است که چنانچه خودرو مجهز به کیسه هوای جانبی باشد و اگر میزان ضربه وارد شده به خودرو به میزان زیادی باشد که سلامت سرنشینان را به خطر بیندازد، کیسه هوای جانبی عمل کرده و از آسیب رسیدن به سرنشینان تا حد زیادی جلوگیری خواهد نمود.

سیستم کیسه هوا (Airbag) از قسمت های مختلفی تشکیل شده است که مهم‌ترین آنها کامپیوتر کیسه هوا (Airbag Unit)، کیسه های هوا (Airbag)، پیش کشنده(در صورتیکه خودرو مجهز به پیش کشنده باشد)، سنسورهای ضربه (در خصوص خودروهایی که دارای کیسه‌های جانبی هستند)، سیم‌ها، کانکتورها و سوکت‌های مربوطه است. همچنین برخی سیستم‌های کیسه هوا (Airbag) مجهز به کلیدی هستند که ماژول کیسه هوای سرنشین جلو را غیرفعال می کنند.

یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید رعایت گردد این است که به دلیل اینکه سیستم کیسه هوا (Airbag) مجهز به مدول انفجاری پیروتکنیک می باشند لذا لازم است فقط کارشناس فنی دوره دیده در محیط تعمیرگاه و با رعایت احتیاط و مطابق مستندات فنی و اصول تعمیراتی، عیب یابی و تعمیرات بر روی سیستم کیسه هوا (Airbag) را انجام دهد و صاحب خودرو و یا شخصی که در این خصوص دوره های آموزشی تئوری و عملی را نگذرانده باشد، به هیچ عنوان اجازه کار بر روی این سیستم را ندارد لذا از صاحبان خودرو درخواست می‌گردد که به هیچ عنوان جهت عیب یابی و تعمیرات، خودرو را در اختیار تعمیرکاران تجربی و دوره ندیده قرار ندهند و فقط به نمایندگی‌های مجاز مراجعه نمایند.

وقتی راننده سوئیچ را باز می‌کند، بعضی از کامپیوترهای خودرو که نقش کلیدی در مدیریت و عملکرد موتور و سیستم‌هایی که نقش مهمی در ایمنی خودرو و سرنشینان را به عهده دارند، جهت اطمینان از عدم وجود مشکل، کلیه برنامه‌ها و اتصالات خودرو را بصورت نرم افزاری کنترل می کنند. در این وضعیت چراغ سیستم مربوطه بر روی صفحه نمایشگرها برای حدود سه تا پنج ثانیه روشن شده و در صورتیکه مشکلی وجود نداشته باشد، خاموش می‌شود.

ولی اگر سیستم مربوطه ایرادی را تشخیص دهد، چراغ همچنان روشن خواهد ماند. یکی از سیستم هایی که در زمان باز شدن سوئیچ، تمامی برنامه های نرم افزاری و اتصالات را کنترل می‌کند، سیستم کیسه هوا (Airbag) است. چنانچه یکی از قطعات یا یکی از اتصالات موجود در مدارات سیستم کیسه هوا (Airbag) دچار مشکل شده باشد، چراغ سیستم کیسه هوا (Airbag) بر روی صفحه نمایشگرها روشن باقی خواهد ماند که نشان دهنده هشدار است.

چراغ‌های مربوط به سیستم کیسه هوا (Airbag) در روی صفحه نمایشگرها کدام‌اند؟

روی صفحه نمایشگرهای خودرو، معمولاً دو چراغ وجود دارد که مربوط به سیستم کیسه هوا(Airbag) است. یکی از آنها مربوط به کیسه هوای سرنشین جلو است که درصورتی‌که توسط راننده غیرفعال شود، روشن خواهد شد تا عاملی برای یادآوری راننده باشد که کیسه هوای مذکور غیرفعال شده است.

شکل چراغی که نشان دهنده غیرفعال‌شدن کیسه هوای سمت سرنشین جلو می باشد، بصورت زیر است:

کیسه هوای سمت سرنشین جلو صرفاً در صورتی می‌بایست غیرفعال گردد که صاحب خودرو قصد داشته باشد تا کریِر کودک را به‌وسیله ایزوفیکس بر روی صندلی جلو، سمت سرنشین و به‌صورت برعکس،(یعنی مانند آنچه در تصویر زیر نمایش داده شده) روی آن قرار داده باشد.

دقت شود که نشستن و قرارگرفتن کودکان زیر 12 سال بر روی صندلی جلو سمت سرنشین، به هر شکل (حتی در آغوش والدین) و تحت هیچ شرایطی مجاز نمی‌باشد.

در این خصوص همواره قوانین و استانداردهای جهانی وجود دارد و همه موظف به رعایت آنها می باشند.

بر روی صفحه نمایشگرها چراغ دیگری وجود دارد که چنانچه مشکلی در یکی از قطعات و یا مدارات سیستم کیسه هوا (Airbag) بروز نماید، روشن خواهد شد. شکل این چراغ به شکل زیر است:

دلایل روشن شدن چراغ سیستم کیسه (Airbag) هوا

در فرایند تعمیرات بر روی سیستم کیسه هوا(Airbag) و یا سیستم‌ها و قطعات دیگر که به طور مستقیم و غیر مستقیم با سیستم کیسه هوا در ارتباط هستند، لازم است تا کامپیوتر کیسه هوا ابتدا بوسیله دستگاه عیب‌یاب، اصطلاحاً غیرفعال و یا قفل (Locked) شود، در این حالت یعنی در وضعیتی که کامپیوتر کیسه هوا قفل شده است(Locked شده است)، چنانچه کارشناس فنی به هر دلیلی کامپیوتر را از وضعیت قفل (Locked) خارج ننماید، چراغ سیستم کیسه هوا بر روی صفحه نمایشگرها روشن خواهد شد، بنابراین یکی از دلایل دیگر برای روشن شدن چراغ سیستم کیسه هوا (Airbag) بر روی صفحه نمایشگرها، قفل بودن (Locked بودن) سیستم کیسه هوا (Airbag) می باشد. 

یکی دیگر از علت های روشن شدن سیستم کیسه هوا (Airbag) بر روی صفحه نمایشگرها این است که کامپیوتر کیسه هوا (Airbag) دچار مشکل نرم افزاری و یا سخت افزاری شده است و لازم است تا تعویض گردد.(Computer must be replaced)

چنانچه به دلیل بروز یک تصادف شدید، یک و یا تعدادی از کیسه های هوا (Airbag) و یا پیش کشنده‌ها عمل نمایند، چراغ سیستم کیسه هوا (Airbag) بر روی صفحه نمایشگرها روشن خواهد شد. علت این است که سیستم کیسه هوا (Airbag) بسیار دقیق و حساس است و پس از هر تصادفی حساسیت خود را از دست داده و دیگر قابل استفاده مجدد نمی‌باشد و لازم است با کامپیوتر نو جایگزین و توسط دستگاه عیب‌یاب در نمایندگی مجاز، عملیات تکمیلی لازم بعد از تعمیرات و تعویض قطعات مربوطه انجام شود. چنانچه کامپیوتر سیستم کیسه هوا تعویض نگردد، چراغ سیستم کیسه هوا بر روی صفحه نمایشگرها روشن خواهد ماند.

آیا سیستم ایربگ با چراغ هشدار روشن کار می کند؟

با توجه‌ به آنچه عنوان شد، واضح است که روشن شدن چراغ سیستم کیسه هوا (Airbag) بر روی صفحه نمایشگرها می‌تواند دلایل زیادی داشته باشد که در صورت بروز تصادف، ممکن است منجر به این شود که تعدادی از کیسه های هوا (Airbag) و یا پیش کشنده‌ها عمل نکنند و یا اینکه حتی ممکن است سیستم کیسه هوا (Airbag) در هنگام بروز یک تصادف هیچ‌گونه عکس‌العملی از خود نشان ندهد و موجب آسیب دیدن سرنشینان خودرو گردد.

با روشن شدن چراغ هشدار ایربگ چه کنیم؟

چنانچه صاحب خودرو مشاهده نمود که چراغ هشدار سیستم کیسه هوا بر روی صفحه نمایشگرها روشن شده است، می‌بایست خودرو در اسرع وقت در نمایندگی رفع ایراد گردد و اگر قطعه‌ای نیاز به تعویض دارد، تهیه و جایگزین گردد.

با توجه‌ به پیچیدگی و حساسیت بسیار بالای سیستم کیسه هوا (Airbag) و با توجه به اینکه این سیستم در تأمین ایمنی و سلامت سرنشینان خودرو سهم بسزایی دارد، هرگونه اهمال، کوتاهی و تاخیر در مراجعه به نمایندگی و انجام تعمیرات لازم قطعاً عواقب و پیامدهای ناگواری خواهد داشت و ممکن است موجب بروز اتفاقات ناگوار و جبران ناپذیری شود لذا توصیه می‌شود به محض مشاهده روشن شدن هر چراغ هشداری، بر روی صفحه نمایشگرها اعم از قرمز و یا زرد رنگ، با امداد تماس گرفته و یا در اسرع وقت خودرو در نمایندگی رفع ایراد گردد.

چند توصیه ضروری در خصوص تعمیرات سیستم کیسه هوا (Airbag)

فرایند نگهداری، عیب یابی و تعمیرات خودروهای امروزی که همواره به سیستم‌های بسیار کارآمد، متنوع و دقیق مجهز هستند، لازم است تا در نمایندگی‌های مجاز انجام گیرد. امکانات جدید اعم از سیستم‌های ایمنی، امنیتی و رفاهی که بر روی خودروهای نسل جدید نصب می‌شوند دارای پیچیدگی، ظرافت و حساسیت‌های مربوط به خود است. شرکت‌های خودروساز به‌موازات تولید خودرو و تحویل خودرو به مشتری، موظف هستند تا اطلاعات کافی در خصوص نحوه عملکرد سیستم‌های مختلف و چگونگی نگهداری خودرو و همچنین اقداماتی که لازم است تا راننده در هنگام مشاهده چراغ های هشدار، انجام دهد، در اختیار صاحبان خودرو قرار دهند، همچنین ایشان می‌بایست تا دوره های آموزش تخصصی در خصوص نحوه عیب یابی و تعمیرات خودرو در سطح خدمات پس از فروش خودرو برای کارشناسان و پرسنل فنی اعم از مکانیک، برق‌کار و غیره برگزار نمایند.

نگهداری خودروهای جدید تا جایی مهم و ضروری است که توصیه می‌شود تا صاحبان خودرو حتی برای سرویس‌های دوره اعم از تعویض روغن، فیلتر روغن و فیلتر هوا و انجام ساده‌ترین تعمیرات مانند تعویض لامپ چراغ خطر، لنت ترمز و یا حتی تعویض تیغه برف‌پاک‌کن نیز به تعمیرگاه‌های مجاز مراجعه نمایند و از سپردن خودرو به تعمیرکاران تجربی که با انجام تعمیرات به‌صورت علمی آشنا نیستند و دوره های تخصصی تعمیرات خودرو را نگذرانده‌اند، خودداری نمایند. به طور مثال اگر فرایند عیب یابی و تعمیرات در سیستم کیسه هوا (Airbag) مطابق مستندات تعمیراتی و بوسیله دستگاه عیب‌یاب و ابزار مخصوص انجام نگیرد، ممکن است علاوه بر بروز آسیب‌های جدی، موجب تحمیل هزینه‌های سنگین به صاحب خودرو گردد.

به طور مثال اگر تعویض لنت جلوی خودرو به‌درستی و مطابق مستندات فنی و تعمیراتی انجام نگیرد، ممکن است موجب آسیب به کابل دوار موجود در غربیلک فرمان گردد، شاید در نگاه اول نتوان ارتباطی بین تعویض لنت چرخ‌های جلو و کابل دوار موجود در غربیلک فرمان پیدا نمود ولی لازم است بدانید که چنانچه تعمیرکار در هنگام تعویض لنت جلوی خودرو، مجموعه سگ دست را به منظور تغییر جهت و آماده‌سازی آن، با سرعت زیادی بچرخاند، فرمان در داخل خودرو با سرعت زیادی خواهد چرخید و کابل دوار داخل آن آسیب‌دیده و چراغ سیستم کیسه هوا (Airbag) روشن خواهد شد.

 با این مثال ساده به‌سادگی می‌توان به حساسیت بالای سیستم کیسه هوا پی برد لذا تأکید می‌گردد تا برای انجام هرگونه عیب یابی و تعمیرات مربوط به هر سیستمی از خودرو به نمایندگی مجاز مراجعه نمود.

What are the reasons of turning on the airbag system warning light?

Writer: Alireza Keramatian/ Renault IRAN Technical Hub and Network Manager