این مایعات لازم است در خودروی شما چک شوند.

یک وسیله نقلیه از تعدادی مایع مختلف برای حفظ عملکرد کارآمد خود استفاده می کند. در حالی که برخی از این مایعات، قطعات مختلف متحرک مانند موتور و گیربکس را روغن کاری، روان کاری، شستشو و خنک کاری می کنند، برخی دیگر در سیستم های عملکردی دیگر مانند ترمز و کلاچ مورد استفاده قرار می گیرند. صرف نظر از هدف خاص آنها، هر یک از این مایعات برای طول عمر وسیله نقلیه شما و سیستم های عملکردی متعدد آن حیاتی هستند.

به دلایل مختلفی که در بالا ذکر شد، نظارت بر سطوح هر مایع موجود در سیستم های حیاتی خودرو بسیار مهم است. هر یک از این مایعات باید در شرایط عملیاتی نگهداری شوند و تا حد ظرفیت پر باقی بمانند.

از دست دادن ناگهانی این مایعات حیاتی می‌تواند منجر به عواقب نامطلوبی شود که شامل خرابی موتور، گیربکس یا دیفرانسیل می‌شود.

همچنین توجه به این نکته مهم است که در هنگام پر کردن مخزن یک سیستم مکانیکی خاص فقط از انواع سیالات تایید شده و استاندارد استفاده کنید. بطور کلی هنگام کنترل کردن و پر کردن هر مخزن یا هنگام تعویض مایعات خودرو، همیشه لازم است تا از دفترچه راهنما برای برند و مدل خودروی خاص خود استفاده کنید.

انجام این کار سبب می شود که وسیله نقلیه شما از بالاترین سطح حفاظت ممکن برخوردار باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد مایعات مختلف مورد استفاده توسط یک خودرو معمولی، کامیون یا SUV و همچنین نحوه نگهداری از هر کدام، با مجله رنو ایران همراه باشید.

مایعات حیاتی برای خودرو

مایعات زیر برای عملکرد خودرو بسیار مهم هستند و باید به طور منظم بررسی شوند. در بیشتر شرایط، این مایعات نیز باید به طور کامل در فواصل زمانی خدماتی مشخص شده توسط کارخانه تعویض شوند.

توصیه ضروری در خصوص چگونگی کنترل مایعات

باید دقت شود که هدف از این مقاله، آشنائی صاحبان و رانندگان در خصوص مایعات موجود در خودرو، وظایف، چگونگی کنترل و همچنین پیامدهای ناشی از کم و یا زیاد بودن آنها و نیز مشکلات و خسارت هائی که ممکن است در اثر عدم تعویض بموقع مایعات ایجاد شود، می باشد و لازم است همگی این بررسی ها و کنترل ها در نمایندگی های مجاز و توسط کارشناسان و تعمیرکاران دوره دیده انجام شود و به هیچ عنوان توصیه نمی شود که این کارها توسط مالک خودرو انجام گیرد.

روغن موتور

روغن موتور، مایع حیاتی هر موتور است و عملیات روانکاری کلیه یاتاقانها، میل بادامک ها و همچنین سایر قسمت های متحرک موتور مانند گژین پین ها را انجام می دهد. وظیفه دیگر روغن موتور، خنک کاری قطعاتی از موتور مانند پیستون ها، گژین پین ها، شاتون ها، رینگ ها و غیره می باشد که امکان خنک کاری آنها بوسیله آب(مایع خنک کننده موتور) و یا توسط عبور جریان هوا وجود ندارد. یکی دیگر از وظایف روغن موتور، ایجاد یک پوشش نازک بر روی کلیه قطعات فلزی موتور است تا از اکسیده شدن و زنگ زدگی آنها جلوگیری بعمل آورد. چنانچه روغن موتور کیفیت مناسب را نداشته باشد، بموقع تعویض نشود، سطح آن از میزان استاندارد پائین تر باشد، امکان انجام عملیاتی را که عنوان شد را نخواهد داشت و قطعات موتور آسیب خواهند دید.

روغن موتور انواع مختلفی دارد و ویسکوزیته‌های آنها با هم متفاوت هستند. بنابراین، استفاده از روغن های موتوری که توسط سازنده خودرو تایید شده اند بسیار مهم است.

همیشه توصیه می شود روغن موتور خودرو لازم است در فواصل زمانی کوتاه و بر حسب میزان پیمایش خودرو(کیلومتر کارکرد) و همچنین قبل از یک مسافرت و یا رانندگی طولانی بررسی شود. هرچه مدل خودرو قدیمی تر و میزان کیلومتر کارکرد خودرو بیشتر می شود و یا به عبارت دیگر هرچه عمر خودرو بالاتر می رود، بهتر است تا فواصل کنترل روغن موتور هم از لحاظ زمانی و هم از نظر میزان پیمایش(کیلومتر کارکرد) کوتاه تر شود زیرا هرچه عمر بیشتر می شود، استهلاک وسیله نقلیه از جمله قطعات موتور بیشتر می شود و لازم است عملیات نگهداری و تعمیر با وسواس بیشتری انجام گیرد. با این حال همیشه برای اطمینان از زمان بررسی روغن موتور، به دفترچه راهنمای سازنده خودرو مراجعه کنید.

سطح روغن موتور با برداشتن و مشاهده گیج مربوط به آن بررسی می شود. بیشتر گیج های روغن موتور دارای علامت‌های «پُر و یا سطح حداکثر/Full» و «کم و یا سطح حداقل/Low» هستند. برای اینکه بررسی سطح روغن با دقت بیشتری انجام گیرد، بهتر است که بررسی سطح روغن زمانی انجام گیرد که موتور گرم باشد و خاموش باشد. لازم به ذکر است که اکثر خودروهای جدید، مجهز به یک سنسور برای کنترل سطح روغن می باشند، این سنسور سطح روغن را همواره کنترل می کند و میزان آنرا بر روی صفحه نمایشگرها جهت اطلاع راننده نمایش می دهد.

ضد یخ

مایع خنک کننده یا ضدیخ خودرو برای انتقال حرارت قطعات موتور که در اثر احتراق در سرسیلندر ایجاد می شود و همچنین حرارت ناشی از تنش های حرارتی، اصطکاک بین چرخدنه ها، کلاچ ها و ترمزها و نیز افزایش فشار روغن گیربکس در بعضی از گیربکس های اتوماتیک مانند گیربکس های اتوماتیک الکتروهیدرولیکی و گیربکس های CVT، به محیط بیرون مورد استفاده قرار می گیرد. به عبارت دیگر مایع خنک کننده موتور، که یکی از قطعات خنک کننده موتور می باشد، گرمای اضافی موتور و گیربکس را به محیط بیرون منتقل می کند. وظیفه سیستم خنک کننده این است که دمای موتور و گیربکس را در حدی نگهدارد که موتور و گیربکس با بیشترین بهره وری کار کند. در حالی که انواع و رنگ های مایع خنک کننده ها(ضد یخ) متفاوت هستند، معمولاً پایه همگی آنها اتیلن گلیکول می باشند. 

مایع خنک کننده موتور که بیشتر با واژه ضدیخ از آن نام برده می شود، علاوه بر مقاومت در برابر یخ زدگی، در برابر جوش آمدن در دماهای خیلی بالا نیز تا حد خیلی زیادی مقاومت می کند. 
سطح مایع خنک‌کننده باید حداقل یک‌بار در ماه بررسی شود، اما هر زمان که با دماهای بالا رانندگی می کنید، لازم است زمان بین کنترل سطح مایع خنک کننده کمتر شود. اگر مشکوک به نشتی در سیستم خنک کننده موتور هستید، لازم است در حداقل زمان جهت رفع مشکل، به نمایندگی مجاز مراجعه شود تا منشا نشتی مشخص و تعمیرات در سریع ترین زمان انجام گیرد.

اکثر خودروها اکنون دارای منبع انبساط سیستم خنک کننده هستند که ماهیت نسبتاً شفافی دارند و امکان بررسی سریع مایع خنک کننده/ضد یخ موتور را فراهم می کنند. در روی منبع انبساط، علامت هائی با عنوان «پُر و یا سطح حداکثر/Full» و «کم و یا سطح حداقل/Low» وجود دارد و صاحب خودرو با یک نگاه، بسادگی می تواند سطح مایع خنک کننده را تشخیص دهد.

سطح مایع خنک کننده در بسیاری از خودروهای قدیمی را می‌توان در خود رادیاتور بررسی کرد، اگرچه هنگام انجام این کار باید بسیار احتیاط کرد. لازم است توجه داشته باشید که در این خودروها، کنترل سطح مایع خنک کننده باید در حالتی انجام گیرد که موتور کاملا سرد و خاموش باشد.

لازم به ذکر است که چنانچه سطح مشاهده کردید که سطح مایع خنک کننده نسبت به کنترل قبلی، بطور ناگهانی پائین آمده است، اضافه کردن و رساندن سطح مایع خنک کننده به میزان استاندارد، به هیچ عنوان کار درستی نمی باشد بلکه باید به نمایندگی مجاز مراجعه و همانطور که عنوان شد، منشا ایراد توسط کارشناس آموزش دیده، مشخص و تعمیرات لازم توسط مکانیک دوره دیده، در حداقل زمان رفع گردد. در غیر اینصورت ممکن است موتور به شدت آسیب دیده و هزینه های زیادی را به صاحب آن تحمیل نماید.

روغن گیربکس

بطور کلی، روغنی که در گیربکس وجود دارد، وظایف مختلفی دارد و اهداف متعددی را در خود گیربکس و تمام مدارهای سیال مرتبط انجام می دهد. در گیربکس های دستی، وظایف روغن به روانکاری، خنک کاری و شستشو محدود می شود ولی در گیربکس های اتوماتیک، روغن گیربکس علاوه بر موارد مذکور، تحت تنش های مختلف و استهلاک بیشتری قرار دارد لذا بیشتر باید کنترل شوند.

پائین بودن میزان روغن گیربکس سبب بروز خسارت سنگین به گیربکس می شود، البته بیشتر از حد بودن میزان روغن گیربکس نیز می تواند سبب بروز ایراد شود.

مانند سایر سیالات خودرو، سطح و کیفیت روغن گیربکس، اعم از اتوماتیک و دستی و نیز نوع آن، لازم است تا مطابق آنچه در دفترچه راهنمای خودرو عنوان شده است و همچنین بر اساس جدول زمانی و میزان پیمایش(کیلومتر کارکرد) خودرو، توسط کارشناس و یا تعمیرکار آموزش دیده کنترل شود.

روغن هیدرولیک فرمان

روغن فرمان به عنوان یک انتقال دهنده نیرو در سیستم فرمان خودرو استفاده می شود. این مایع از طریق یک پمپ به داخل جعبه فرمان هدایت می‌شود، زمانی که راننده فرمان را می چرخاند، روغن از طریق شیر فرمان به جک فرمان ارسال می شود و سبب می شود فرمان با نیروی کمتری بچرخد.

لازم به ذکر است در سال‌های اخیر، بسیاری از وسایل نقلیه به سیستم‌های فرمان کمکی الکترونیکی مجهز شده اند.

اکثر خودروسازان توصیه می‌کنند روغن فرمان خودرو را حداقل یک بار در ماه بررسی کنید.

همانطور که یک وسیله نقلیه شروع به استهلاک می کند، ممکن است به دلیل احتمال نشتی در اورینگ یا همچنین تخریب آب بندی، بررسی های بیشتر توصیه شود.

اکثریت قریب به اتفاق سیستم های فرمان کمکی هیدرولیکی دارای یک گیج می باشند که روی درب مخزن نصب شده است و نحوه بررسی روغن در دفترچه راهنمای مشتری درج است.

چنانچه صاحب خودرو متوجه کم شدن ناگهانی سطح روغن ترمز هیدرولیک فرمان شود، لازم است تا به نمایندگی مجاز مراجعه نماید و منشا ایراد توسط کارشناس و یا تعمیرکار آموزش دیده، مشخص و تعمیرات لازم انجام گردد.

روغن ترمز

بدون روغن ترمز کافی، ترمزها قادر به کارکرد صحیح نیستند . روغن ترمز به عنوان یک مایع هیدرولیکی عملاً در همه وسایل نقلیه مورد استفاده قرار می گیرد، که از طریق آن، نیروی پای راننده به لنت های ترمز می رسد. لازم به ذکر است که نیروی پای راننده از طریق بوستر و سیلندر و پیستون های داخل سیستم ترمز، افزایش چشم گیری پیدا می کند و در نتیجه کارآئی ترمز به به میزان خیلی زیادی افزایش داده و طول خط ترمز را کاهش می دهد.

همیشه ایده خوبی است که روغن ترمز خودروی خود را به صورت ماهانه چک کنید. انجام این کار اغلب به یک راننده اجازه می دهد تا قبل از اینکه نشت های جزئی سیستم ترمز را به خطر بیندازد، از این موضوع آگاه شود.

تقریباً همه خودروها دارای یک مخزن روغن ترمز نصب شده در سیلندر اصلی هستند که اغلب نیمه شفاف می باشند. این اجازه می دهد تا سطح روغن ترمز را تجزیه و تحلیل کرده و با علامت های "min" و "max" در بدنه مخزن مقایسه شود.

لازم به ذکر است که در صورت کم بودن روغن ترمز، راننده نباید اقدام به افزایش و پُر کردن مخزن نماید بلکه لازم است تا ایشان در اسرع وقت به نمایندگی مجاز مراجعه کرده تا علت کم شدن روغن ترمز توسط کارشناس و یا تعمیرکار آموزش دیده، مشخص و تعمیرات لازم انجام گیرد.

روغن دیفرانسیل

خودروهای دیفرانسیل عقب، 4 چرخ محرک و تمام چرخ محرک دارای مجموعه هایی با دنده داخلی هستند که به سادگی به عنوان دیفرانسیل شناخته می شوند. این مجموعه‌ها گشتاور خط محرکه را به محورهای محور مربوطه منتقل می‌کنند، در حالی که به هر تایر محرک اجازه می‌دهند در هنگام پیچیدن با سرعت‌های مختلف بچرخند.

دیفرانسیل ها با روغن دنده مخصوص پر می شوند که در حین کار روانکاری را فراهم می کند.

روغن دیفرانسیل دارای عمر بیشتری می باشد و نیازی به بازرسی بیشتر از هر 5000 تا 8000 کیلومتر ندارد مگر اینکه مشکوک به نشتی باشد. علاوه بر این، اکثر دیفرانسیل ها تا رسیدن به حدود 50000 تا 95000 کیلومتر پیمایش، نیازی به تتعویض روغن ندارند.

روغن کلاچ

بیشتر خودروهای جدید که مجهز به گیربکس دستی هستند، به جای استفاده از سیم کلاچ، از سیستم کلاچ هیدرولیکی بهره می برند که دارای مزایای زیادی از جمله نرمی و کارآئی بیشتر می باشند. 

معمولا در خودروهای با کلاچ هیدرولیکی، مخزن روغن کلاچ و روغن ترمز با هم ادغام شده و یکی هستند. اکثر سازندگان پیشنهاد می‌کنند که مایع کلاچ خودرو را هر 2 تا 3 ماه یک‌بار یا هر زمان که سرویس استاندارد انجام می‌دهید، بررسی کنید. البته، هر زمان که مشکوک به نشتی باشد، بررسی هایی از این نوع باید بیشتر انجام شود.

خودروهایی که دارای کلاچ هیدرولیک هستند، مانند خود سیستم ترمز، معمولاً دارای یک مخزن نصب شده روی سیلندر اصلی هستند. این مخزن اغلب نیمه شفاف است و امکان تجزیه و تحلیل سریع سطوح سیال داخل را فراهم می کند.

اگر مشخص شد که این مایع کمتر از سطح مشخص شده است، باید نباید مخزن توسط صاحب خودرو پُر شود بلکه باید در اسرع وقت به نمایندگی مراجعه نمود تا بررسی های لازم توسط کارشناس و یا مکانیک آموزش دیده انجام و تعمیرات لازم گیرد.

مایع شیشه شوی

مایع شستشو برای تمیز کردن شیشه جلو خودرو استفاده می شود و از طریق یک پمپ مخصوص و نازل های از پیش نصب شده، روی شیشه پاشیده می شود. بدون این مایع، تمیز کردن شیشه جلوی خودرو به تلاش‌های دستی و به طور مکرر نیاز دارد.

هر دو مایع شستشوی تابستانی و زمستانی و همچنین ترکیبات چند منظوره تمام فصل در دسترس هستند.

دفعاتی که سطح شیشه شوی باید بررسی شود به دلیل ماهیت مصرفی آنها مستقیماً به تعداد دفعات استفاده از این مایعات بستگی دارد. با این حال، پر کردن مایع شیشه شوی خودرو در هر سرویس دوره ای لازم است تا انجام گیرد. 

سطح مایع شیشه شوی را می توان با نگاهی اجمالی به زیر درب موتور خودرو به راحتی بررسی کرد. در اکثر موارد، مخزن مایع شیشه شوی خودرو از نظر ماهیت نیمه شفاف خواهد بود و امکان تجزیه و تحلیل سطح مایع را به سرعت و آسانی فراهم می کند. سپس در صورت لزوم می توان مایع شیشه شوی خودرو را پُر کرد.