هنگام جوش آوردن خودرو چه کاری باید انجام داد؟

نویسنده: علیرضا کرامتیان، مدیر مرکز فنی(آموزش و پشتیبانی فنی، گارانتی) و شبکه نمایندگی های خدمات پس از فروش شرکت رنو ایران

موقعیت‌های حساسی ممکن است برای هر کسی در زندگی، کار، تحصیل و یا غیره پیش آید که لازم است شخص در کوتاه‌ترین زمان تصمیم‌گیری کرده و اقدام به اجرای آن کند، در غیر این صورت ممکن است، موقعیت و یا شرایط خاصی را از دست داده و یا دچار ضرر شود. در رانندگی و در هنگام بروز حادثه، اتفاق و یا خرابی نیز لازم است راننده در کوتاه‌ترین زمان تصمیم گرفته و قصد خود را اجرا کند و از یک حادثه ناگوار و یا واردشدن آسیب به خودرو جلوگیری نماید. یکی از مواردی که ممکن است هر راننده‌ای با آن مواجه شود، بالارفتن دمای مایع خنک کننده موتور است. در این هنگام باید راننده در کوتاه‌ترین زمان تصمیم بگیرد که چه کاری انجام دهد و سپس در اسرع وقت آن را اجرا کند. بدترین وضعیت این است که دمای مایع خنک کننده موتور آن‌قدر بالا برود که آسیب دیدن قطعات موتور را به دنبال داشته، این حالت در میان رانندگان و صاحبان خودرو به جوش‌آوردن موتور معروف است.

دمای به جوش‌آمدن آب در سطح دریا حدود 100 درجه سانتی گراد می باشد. اگر فشار هوا در منطقه ای بیشتر از میزان فشار هوا در سطح دریا باشد، دمای جوش آب اندکی بیشتر و اگر فشار هوا در ناحیه ای کمتر از میزان فشار هوا در سطح دریا باشد، دمای جوش آب اندکی کمتر می‌ باشد. طراحان خودرو با ایزوله و تحت فشار قرار دادن مایع خنک کننده موتور سعی کرده اند تا دمای جوش مایع خنک کننده موتور را افزایش دهند. همچنین با جایگزین کردن ماده ای با عنوان ضد جوش، باز هم دمای جوش را بالا برده اند. مایع ضد جوش ماده ای است که همانند آب توانائی تبادل گرما به محیط را دارد ولی در دمائی بالاتر نسبت به آب، به جوش می آید.

اگر به هر دلیلی دمای مایع خنک کننده موتور به دمای جوش برسد و مایع خنک کننده به بخار تبدیل شود، حجم آن به‌شدت زیاد شده و می‌تواند محیطی را که در آن قرار دارد، تحت‌تأثیر قرار داده و موجب آسیب دیدن آن شود. همچنین وقتی مایع خنک کننده نتواند دمای موتور و قطعات آن را کاهش دهد، آسیب‌دیدگی آنها را به دنبال خواهد داشت.

نکاتی برای نگهداری و استفاده از خودرو در هوای سرد

چرا خودرو شتاب نمی گیرد؟

فلایویل چیست و چه کارکردی در خودرو دارد؟

نکته‌ای که باید بدانیم این است که هنگامی‌ که دمای موتور خودرو به هر دلیلی افزایش پیدا کرد و در بدترین وضعیت، جوش آورد چه کاری انجام دهیم. در چنین مواقعی ابتدا باید خونسردی خود را حفظ کنیم و از انجام حرکات شتاب‌زده پرهیز نماییم. ابتدا باید خودرو را در اسرع وقت و با رعایت اصول ایمنی به‌جای مناسبی منتقل نماییم، سپس بدون اینکه موتور را خاموش کنیم، درب موتور را باز می‌نماییم. دقت نمایید که به هیچ عنوان نباید موتور را خاموش کنیم زیرا در این وضعیت دمای هر یک از قطعات موتور در بالاترین میزان و در وضعیت بحرانی قرار دارد، از طرفی به دلیل اینکه جنس قطعات مختلف موتور با یکدیگر متفاوت می باشند لذا میزان انبساط طولی، سطحی و حجمی آنها با یکدیگر فرق دارند، اگر موتور را در این حالت خاموش کنیم، بعضی قطعات موتور خیلی زودتر از بعضی دیگر کاهش طول، سطح و حجم خواهند داد و این در حالی است که طول، سطح و حجم بعضی دیگر از آنها، کمتر و یا بیشتر خواهند بود. همین تفاوت موجب خواهد شد تا قطعات مختلف به یکدیگر آسیب برسانند و موجب از کار افتادن یکدیگر شوند.

بنابراین، بدون خاموش کردن موتور، درب موتور را باز کرده و بدون اینکه به قطعات موتور دست بزنیم، به‌آرامی آب بر روی رادیاتور بریزیم، با توجه به اینکه در این زمان فن رادیاتور با دور بالا در حال چرخش است، اگر حجم بالائی از آب بر روی پره‌های فن رادیاتور ریخته شود، ممکن است موجب آسیب دیدن پره ها و موتور فن خنک کننده رادیاتور شوند، برای همین حجم آبی که بر روی رادیاتور ریخته می‌شود باید خیلی کم بوده و این کار به آرامی انجام گیرد.

باید دقت کرد که آب نباید بر روی قسمت‌های دیگر موتور، خصوصاً بر روی بلوک سیلندر و سرسیلندر ریخته شود. همچنین نباید به هیچ عنوان آب را از لابلای شبکه های جلوپنجره، به رادیاتور پاشید زیرا همانطور که عنوان شد، پره ها و موتور فن خنک کننده رادیاتور آسیب خواهند دید.

در تصویر فوق نحوه صحیح ریختن آب بر روی رادیاتور نمایش داده شده است. ریختن آب به آرامی و با حجم کم بر روی قسمت بالای رادیاتور موجب می‌شود تا دمای مایع خنک کننده مطابق فرایندی که در سیستم خنک کننده موتور توسط مهندسین طراحی شده است، پائین آید و آسیبی به قطعات موتور وارد نشود.

در تصویر فوق نحوه اشتباه خنک کردن موتور بوسیله ریختن آب بر روی بلوک سیلندر، سرسیلندر و قطعات دیگر موتور نمایش داده شده است، همانطور که گفته شد به هیچ عنوان نباید چنین کاری انجام شود زیرا قطعات مختلف موتور به شدت آسیب خواهند دید.

نکته دیگری که باید رعایت شود این است که به هیچ عنوان نباید درب رادیاتور و یا درب منبع انبساط را باز کنیم، این کار موجب می‌شود که مایع خنک کننده با شدت زیاد به بیرون پاشیده و قطعاً به شخصی که در حال باز کردن درب رادیاتور و یا درب انبساط است، آسیب خواهد برساند. همچنین به دلیل اینکه مایع خنک کننده موتور از رادیاتور خارج می‌شود، ظرفیت خنک‌کاری سیستم خنک کننده موتور کاهش یافته و در خنک‌شدن موتور اختلال بیشتری ایجاد خواهد شد.

بعضی از اشخاص بوسیله دستمال، سعی می کنند که درب رادیاتور و یا درب انبساط را به آرامی باز کرده تا بخار موجود در رادیاتور خارج گردد، این کار کاملا اشتباه است و به هیچ عنوان توصیه نمی شود زیرا نه تنها فایده ای ندارد بلکه ممکن است موجب سوختگی شخص بوسیله بخار آب شود که دارای انرژی بسیار زیادی بوده و پیامدهای بسیار بدی را به دنبال خواهد داشت. توصیه می شود که به جای اینکه صاحب خودرو سعی کند تا درب رادیاتور و یا منبع انبساط را باز کند، بدون اینکه موتور را خاموش نماید، به آرامی و به میزان حجم کم، بر روی قسمت بالای رادیاتور آب بریزد و صبر کند تا دمای مایع خنک کننده موتور کاهش یافته و به وضعیت استاندارد برسد.

اگر فن‌های خودرو با مشکلی مواجه نشده باشند، در زمانیکه دمای مایع خنک کننده موتور به شدت بالا رفته اند، با دور تند خواهند چرخید لذا دمای موتور به سرعت کاهش خواهد یافت.

بعد از اینکه موتور خنک شد، لازم است تا با امدادخودرو تماس گرفت و یا خودرو را به نزدیک‌ترین نمایندگی مجاز منتقل نمود تا کارشناس آموزش دیده آن را بررسی نموده و علت جوش‌آمدن موتور را پیدا و تعمیرات لازم را انجام دهد.

What should be done when the engine coolant temperature is too high?

Writer: Alireza Keramatian/ Renault IRAN Technical Hub and Network Manager