خاطره انگیز مثل رنو ۵ (Renault ۵)

"سلام. من رنو ۵ هستم، مردم مرا ابرخودرو هم صدا می زنند." این جمله ای بود که در یکی از تبلیغات رنو ۵ گفته می شد. این آگهی تبلیغاتی به اندازه خود رنو ۵ خلاقانه و نوآورانه بود. رنو ۵ یک خودرو هاچبک در کلاس سوپرمینی ها بود که توسط رنو طراحی و تولید شد که توانست انقلابی در این کلاس خودرویی برپا کند. این خودرو برای اولین بار و به طور رسمی در ژانویه سال ۱۹۷۲ رونمایی شد.

رنو این محصول خود را در دو نسل در طی سال های ۱۹۷۲ تا ۱۹۸۵ با نام R5 و سالهای ۱۹۸۴ تا ۱۹۹۶ با نام سوپر ۵ یا سوپرنیک ( Supernic ) تولید کرد. حدود ۵.۵ میلیون دستگاه از این خودرو توسط رنو ساخته و در سرتاسر دنیا فروخته شد. پای رنو ۵ حتی به ایران هم باز شد و در زمان عرضه به بازار ایران به محبوبیت فراوانی دست پیدا کرد.

شاید روزی که میشل بویی ( Michel Boué ) در اوقات فراغت خود و خارج از وظایف سازمانی اش مشغول طراحی رنو ۵ بود به ذهنش هم خطور نمی کرد که آنچه مشغول کار بر روی آن است تبدیل به یکی از مهمترین و محبوب ترین محصولات شرکت فرانسوی رنو شود. مهارت طراحی بویی رنو ۵ را دوست داشتنی و محبوب ساخته بود. اما این خودرو بیش از آنکه صرفاً محبوب باشد به معنای واقعی مقرون به صرفه، سرگرم کننده، همه کاره و مناسب برای هر گونه استفاده و همه کاربرانش بود.

زمانی که مدیران رنو از طرح بویی مطلع شدند به شدت تحت تاثیر آن قرار گرفته و به سرعت برنامه توسعه و ساخت آن طرح را آغاز کردند. یکی از نکات قابل توجه در طراحی رنو ۵ شیب نمای عقب خودرو و داشبورد جلوی آن بود. متاسفانه میشل بویی در سال ۱۹۷۱ و تنها چند ماه پیش از رونمایی از رنو ۵ بر اثر ابتلا به سرطان درگذشت و نتوانست حاصل زحمات خود را ببیند.

رنو ۵ یک خودروی دیفرانسیل جلو بود که مشخصات و ویژگی های مکانیکی رنو ۴ محبوب را به ارث برده بود ولی طراحی بدنه به کلی تغییر کرده و بسیار متمایز و پیشرو شده بود. رنو ۵ از نخستین خودروهای دنیا بود که سپرهایش از جنس پلاستیک ساخته شده بودند و پس از آن بود که استفاده از سپرهای پلاستیکی به استانداردی در صنعت خودروسازی تبدیل شد. رنو ۵ تبدیل به موفقیت تجاری بزرگی برای شرکت خود شد و توانست جایگاه دومین خودروی پرفروش اروپا را از آن خود کند. این محصول رنو در سال ۱۹۸۰ تبدیل به ستاره ای بین الملی شد و مقام دوم پرفروش ترین خودروهای دنیا را کسب کرد.

این خودرو به همان اندازه که مناسب استفاده شهری بود برای جاده های برون شهری نیز کابردی بود چرا که رنو این محصول خود را در مدل های مختلفی به بازار عرضه کرد؛ به طور مثال مدل اسپورت این خودرو با برند آلپاین به بازار آمد.

مدل های ابتدایی رنو ۵ با موتور ۷۸۲ تا ۹۵۶ سی سی به بازار آمدند و بعد ها مدل 5TS/5LS نیز عرضه شد که موتوری با حجم ۱۲۸۹ سی سی داشت. در سال ۱۹۷۶ موتور با حجم ۱۳۹۷ سی سی به لیست موتورهای رنو ۵ اضافه شد که بالاترین حجم و قدرت را در میان دیگر محصولات داشت. رنو همچنین این محصول را در دو مدل ۳ در و ۵ در و جعبه دنده های ۴ و ۵ سرعته دستی و جعبه دنده سه سرعته اتومات به بازارهای خودرویی ارائه کرد. نسل اول این خودرو علاوه بر فرانسه، در اسپانیا، اسلوونی، مکزیک و ونزوئلا هم به تولید رسید و ایران هم از زمره نخستین کشورهای آسیایی بود که این مدل در آن مونتاژ می‌شد. علاوه بر آن، رنو ۵ از سال‌های ۱۹۷۶ الی ۱۹۸۳ میلادی هم به بازار آمریکا عرضه شد.

با وجود اینکه بخش عمده ای از قطعات مکانیکی رنو ۵ از رنو ۴ برداشته شده بود اما اتصال اجزای بدنه به شاسی ساختاری یکپارچه را برای ان به ازمغان آورده بود که باعث کاهش وزن قابل توجه خودرو شد.

مدل پایه رنو ۵ در سال ۱۹۷۲ حدود ۱۰ هزار فرانک قیمت داشت و با توجه به هدف گذاری شرکت برای بازار خودروهای اقتصادی قیمت مناسبی به نظر می رسید. با این حال مدل پایه با حجم موتور ۷۸۲ سی سی از سبد محصولات صادراتی حذف شد.

دسته دنده در مدل های نخستین در وسط داشبورد قرار داشت و به وسیله یک میله به صورت مستقیم به جعبه دنده متصل می شد که در جلوی موتور قرار داشت. در سال ۱۹۷۳ جای دسته دنده تغییر کرد و به وسط قسمت کف خودرو منتقل شد.

تولید نسل اول رنو ۵ تا سال ۱۹۸۵ ادامه داشت. در آغاز این سال، رنو نسل دوم را که به لحاظ طرح بدنه تا حد زیادی به نسل اول آن شباهت داشت ولی از لحاظ کیفیت و عملکرد به‌مراتب پیشرفته‌تر بود به بازار عرضه کرد

رنو ۵ پر فروش ترین خودروی فرانسه بود و رکورد بیشترین فروش آن مربوط به سال ۱۹۸۰ است که ۶۶۶۰۲۶ دستگاه از این خودرو که معادل نیمی از تولید کارخانه رنو بود در بازار به فروش رسید.

یکی از مدل های شاخص عرضه شده از رنو ۵ مدل آلپاین توربو بود که در بریتانیا به نام رنو ۵ گوردینی مشهور شد. مجله "موتور" در سال ۱۹۸۲ این خودرو را مورد آزمایش جاده ای قرار داد و از عملکرد تحسین برانگیز آن گفت؛ دستیابی به نهایت سرعت ۱۷۹.۹ کیلومتر بر ساعت و ۸.۷ ثانیه برای رسیدن سرعت از صفر تا ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت. فروش این خودرو تا سال ۱۹۸۴ و عرضه نسل دوم رنو ۵ و رنو ۵ جی تی توربو در سال ۱۹۸۵ ادامه داشت.

در سال ۱۹۷۸ نیز رنو مدلی از این محصول خود را با جعبه دنده ۳ سرعته اتومات به بازار عرضه کرد. همچنین در آگوست سال ۱۹۷۹ مدل ۵ در رنو ۵ نیز معرفی شد.

این خودرو در بازار ایران نخست توسط شرکت خودرو سازی سایپا مونتاژ می شد که پس از مدتی و در سال ۱۳۷۶ پارس خودرو این خط را خریداری کرد و تولید رنو ۵ را با انجام تغییراتی و با نام سپند ادامه داد؛ پس از آن هم نوبت سپند ۲ و سپند جوانان بود که با اعمال تغییراتی اندک با اسامی جدید به بازار خودرویی ایران عرضه شدند. همچنین پارس خودرو در سال ۱۳۸۰ با استفاده از بدنه رنو ۵ و موتور پراید خودروی رنو PK را تولید کرد.

منبع: رنو