هنگام مشاهده چراغ اخطار روغن موتور، چه کاری باید انجام داد؟
نویسنده: علیرضا کرامتیان، مدیر مرکز فنی(آموزش و پشتیبانی فنی، گارانتی) و شبکه نمایندگی های خدمات پس از فروش شرکت رنو ایران
شاید بیشترین آسیبی که به موتور یک خودرو ممکن است وارد شود به دلیل ایراد در سیستم خنک کاری و یا مشکل در روغن کاری باشد. مشکل در سیستم خنک کاری عموماً به دلیل نشتی در آن و کم شدن حجم مایع خنک کاری و یا وجود نقص در فن و سیستم برق آن به وجود می‌آید که نهایتاً باعث جوش آوردن خودرو می‌شود که در این خصوص، مقاله‌ای تحت عنوان "هنگام جوش‌آوردن خودرو، چه کاری باید انجام داد؟" در مجله رنو ایران وجود دارد و می‌توانید آن را مطالعه نمایید.
در این مقاله تأکید شده است که چنانچه راننده مشاهده نمود که دمای مایع خنک کننده بالا رفته است و یا موتور جوش آورده است، به هیچ عنوان نباید موتور را خاموش کند بلکه در حالتی که موتور روشن است، با ریختن آب بر روی رادیاتور، دمای مایع خنک کننده را کاهش دهد و سپس با امداد خودرو تماس گرفته و یا خودرو را به نزدیک ترین نمایندگی مجاز منتقل کرده تا منشأ ایراد توسط کارشناس دوره دیده، مشخص و تعمیرات لازم انجام گیرد.
این در حالی است که عکس العمل راننده در هنگام مشاهده روشن بودن و یا چشمک زدن چراغ اخطار روغن موتور، کاملاً متفاوت است و ایشان باید کار دیگری انجام دهد.
مهم‌ترین وظایف روغن عبارت اند از روانکاری قطعاتی که همواره با یکدیگر در تماس هستند، خنک کاری قسمت‌هایی از موتور که بوسیله مایع خنک کننده موتور قابل سردشدن نیست و امکان دسترسی به آنها سخت است و همچنین شستشو و تمیزکاری قسمت های داخلی موتور. یکی از خواص روغن موتور، عدم امکان ترکیب اکسیژن هوا با آن است لذا وقتی سطح قطعات موتور بوسیله لایه‌ای از روغن پوشیده می‌شود، قطعات موتور از اکسید شدن در امان می‌مانند به عبارت دیگر وجود روغن بر روی سطوح قطعات، لایه‌ای محافظ برای آنها ایجاد می‌کند و از اکسید شدن آنها جلوگیری می‌نماید.
بیشتر بخوانید:
نشانه خم شدن سوپاپ ماشین چیست؟
دلیل سوت زدن لنت ترمز ماشین چیست؟
فیلتری در خودرو که کمتر کسی از وجود آن باخبر است، فیلتر انژکتور!
اصلی ترین وظیفه روغن و سیستم روغن‌کاری در موتور این است که یک لایه روغن به ضخامتی در حدود یک‌صدم تا یک هزارم میلیمتر (با توجه به نوع موتور و تکنولوژی ساخت آن) مابین یاتاقان و میل لنگ تشکیل دهد که از برخورد مستقیم و سایش آنها جلوگیری نماید، به این لایه، فیلم روغن گفته می‌شود. این فیلمِ روغن، مابین میل‌سوپاپ (بادامک) و محل نشیمن‌گاه آنها روی بلوک سیلندر نیز تشکیل می‌شود.
اگر برای چند دقیقه خنک کاری قطعات داخلی موتور مانند قسمت زیر پیستون، رینگ ها و گژین پین ها انجام نگیرد و یا تمیزکاری و شستشوی آنها با تأخیر کوتاهی انجام گیرد، شاید آسیب زیادی به موتور وارد نشود ولی اگر فقط برای کسری از ثانیه، فیلم روغن مابین یاتاقان و میل‌لنگ و یا لایه روغن بین میل سوپاپ و محل نشیمن گاه آن از بین برود، قطعات مذکور به شدت آسیب خواهند دید و هزینه‌های زیادی را به صاحب خودرو تحمیل خواهند نمود.
تصاویر زیر نمونه‌ای از آسیب دیدن یاتاقان‌های موتور را نمایش می‌دهند، قطعاً نقص در فرایند روغن‌کاری و یا کیفیت پائین روغن، سهم عمده‌ای در این آسیب‌دیدگی را دارا است.
تصویر زیر نیز نمونه‌ای از آسیب دیدن میل‌سوپاپ است، در اینجا نیز نقص در فراِیند و عملیات روغن‌کاری می‌تواند موجب این وضعیت شده باشد.
با توجه به آنچه به اختصار در خصوص پیامدهای عدم روغن کاری صحیح عنوان شد، باید توجه داشت که به محض روشن شدن و یا چشمک زدن چراغ اخطار روغن روی صفحه نمایشگرها، می‌بایست در اسرع وقت و بدون تلف کردن زمان و با احتیاط کامل خودرو را در محلی مناسب متوقف نموده و بلافاصله موتور را خاموش کرد تا از آسیب رسیدن بیشتر به قطعات مختلف موتور جلوگیری شود. تنها کاری که در این حالت باید انجام داد، تماس‌گرفتن با امداد خودرو و انتقال خودرو به یک نمایندگی مجاز است تا خودرو بوسیله کارشناس آموزش دیده، بازدید شده و منشأ ایراد مشخص و تعمیرات لازم انجام گیرد.
گاهی اوقات وقتی موتور در وضعیت دور آرام (Idle) کار می‌کند، چراغ روغن چشمک می‌زند و روشن می‌شود ولی اگر اندکی پدال گاز را فشار دهیم، چراغ مذکور خاموش می‌شود، دقت کنید که در این وضعیت نیز باید سریعاً موتور را خاموش کرده و خودرو را بوسیله خودروبر، به نمایندگی مجاز منتقل نماییم. در واقع روشن شدن و یا چشمک زدن چراغ اخطار روغن در دور آرام (Idle)، باید مبنایی برای کنترل عملکرد سیستم روغن‌کاری باشد.
بعضی از رانندگان و یا صاحبان خودرو که اطلاعات دقیقی از چگونگی و عملکرد سیستم‌های مختلف خودرو دارند، بر این باور هستند که اگر در وضعیت دور آرام (Idle)، چراغ اخطار روغن چشمک بزند و یا روشن شود ولی با اندکی گاز دادن، چراغ مذکور خاموش شود، مشکلی در فرایند روغن‌کاری ایجاد نمی‌شود و راننده می‌تواند با اندکی فشردن پدال گاز، با خودرو رانندگی کند و یا آن را به نمایندگی منتقل نماید، باید دقت کرد که این کار کاملاً اشتباه است و آسیب رسیدن شدید به موتور را به دنبال دارد.
بیشتر بخوانید:
نکاتی برای استفاده از دنده Park در خودروهای اتومات
نکاتی برای رانندگی با گیربکس اتوماتیک دوکلاچه (DCT) در ترافیک
دلیل نوسان دور موتور بر روی صفحه نمایشگرها چیست؟
به‌خاطر داشته باشید که اگر روغن‌موتور مطابق جدول زمانی مخصوص آن خودرو که در دفترچه راهنمای مشتری عنوان شده است (از نظر کیلومتر کارکرد و یا زمان تعویض روغن) تعویض نشود، ممکن است تا چندین کیلومتر به لحاظ مسافت طی شده و یا چندین ماه بعد از زمانی که باید روغن تعویض گردد، چراغ اخطار روغن چشمک نزند و یا روشن نشود ولی قسمت‌های مختلف موتور همواره در حال آسیب دیدن هستند و صدمات زیادی به آنها وارد می‌شود؛ بنابر این در خصوص سیستم روغن‌کاری موتور باید به دو نکته دقت نمود: اول اینکه روغن‌موتور را می‌بایست بر اساس جدول زمانی تعویض نمود و به هیچ عنوان نباید مشاهده اندکی روغن و بررسی رنگ و سفتی آن توسط گیج روغن، مبنایی برای تعویض روغن قرار گیرد و دوم اینکه به محض مشاهده چشمک زدن و یا روشن شدن چراغ اخطار روغن، خودرو را با احتیاط کامل به محلی مناسب هدایت نموده و موتور را خاموش نماییم و سپس با امدادخودرو تماس گرفته و خودرو را به نزدیک ترین نمایندگی مجاز منتقل نماییم.
در مجله رنو ایران مطلبی تحت عنوان "چگونه بهترین روغن را برای موتور خودرو انتخاب کنیم؟ " منتشر شده است که مطالعه آن برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص روغن موتور توصیه می گردد.
What should be done while seeing the engine oil warning light?
Writer: Alireza Keramatian/ Renault IRAN Technical Hub and Network Manager